Politieke crisis in Pijnacker-Nootdorp

Pijnacker-Nootdorp - CDA-wethouder Kees van der Kraan is in de fout gegaan en daarom moet mogelijk zijn collega Ben de Vries, die er nog maar net zit, weg. Dat is de voor een gewone burger bijna niet te begrijpen slotsom van de IJsland-raadsvergadering van afgelopen dinsdag. We leggen het uit.

Eerst nog even de ‘financiële feiten’ op een rij. De gemeente Pijnacker-Nootdorp is 12 miljoen euro kwijt vanwege het ‘faillissement’ van een bank in IJsland. De gemeenteraad heeft op 21 oktober een onderzoek laten instellen naar de gang van zaken.

Dat rapport zet de feiten op een rij en trekt harde conclusies. Alles werd aan de ambtenaren overgelaten, het college van BenW bemoeide zich nergens mee, ook niet toen de kredietcrisis de kop opstak. Er waren genoeg signalen dat het niet goed zat in IJsland en toch ging Pijnacker-Nootdorp zonder enige risico-afweging en risico-spreiding door met het ‘blind’ stallen van geld bij Landsbanki in IJsland.

Zelfs op 29 september werden er nog miljoenen weggezet. En toen op 30 september de zogenoemde ‘rating’ van de bank werd verlaagd, had men bij de gemeente niks door en werd er geen actie ondernomen om de kortlopende deposito’s terug te halen.

Ook toen op 7 oktober Landsbanki werd overgenomen door de staat IJsland en alle tegoeden werden bevroren, duurde het nog twee dagen voordat de gemeente Pijnacker-Nootdorp boven tafel kreeg dat er 12 miljoen zoek was. De administratie was niet goed bijgehouden. Eerst kreeg de wethouder in de middag van 8 oktober te horen dat het om 7 of 5 miljoen ging, maar donderdagmorgen 9 oktober bleek dat het om 7 en 5 miljoen ging, 12 miljoen dus.

Gemeenteraad

De gemeenteraad vergaderde dinsdag 9 december over de zaak. De oppositiepartijen GroenLinks en Leefbaar Pijnacker-Nootdorp bleven bij hun stelling dat de wethouder financiën Kees van der Kraan politiek verantwoordelijk is voor het debacle en dienden opnieuw een motie van wantrouwen in. Collegepartij VVD steunde deze motie: hoe goed Kees van der Kraan het bij andere zaken als wethouder ook doet, hij is politiek verantwoordelijk voor het voorlopig kwijt zijn van de 12 miljoen euro gemeenschapsgeld en dient daarom af te treden. “De wethouder heeft zich aan deze zaak vertild, hij moet zelf zijn verantwoordelijkheid nemen”, aldus Peter van Haagen van de VVD.

De andere twee collegepartijen CDA en PvdA vonden het, gesteund door de eenmansfractie van SGP/CU niet nodig om Van der Kraan naar huis te sturen. “De wethouder krijgt van ons een diepgele kaart, maar hij is een sterke figuur in het college die nooit wegloopt voor zijn verantwoordelijkheid en onder moeilijke omstandigheden ook collega-wethouders uit de problemen heeft geholpen. Het aftreden van de wethouder levert niets op”, aldus CDA-fractievoorzitter Bob van der Deijl.

Nico Oudhof van de PvdA zei het wat anders maar de conclusie was hetzelfde. “Met dit rapport kun je een wethouder naar huis sturen, zelfs het hele college. Maar wat lost het op? We krijgen de 12 miljoen er niet mee terug en bij iedere andere wethouder zou het op dezelfde manier zijn gegaan.”

Van der Kraan

Wethouder Kees van der Kraan gaf nu voor het eerst toe dat hij op dit onderdeel van zijn grote takenpakket niet professioneel had gehandeld en dat hij meer gevoel had moeten hebben voor de situatie in de bancaire wereld. Hij had zich als wethouder financiën “achteraf” meer met het wegzetten van tijdelijke overschotten moeten bemoeien. Maar hij zei er echter meteen bij dat de omstandigheden exceptioneel waren en dat zelfs regeringsleiders verrast waren door de kredietcrisis.

Beetje boetekleed dus voor deze wethouder bij wie het niet aan zelfvertrouwen ontbreekt. Hij zei: “Het is niet in het belang van Pijnacker-Nootdorp dat ik nu opstap, dus dat doe ik niet.”

Stemming

Uiteindelijk kwam het op stemmen aan en toen redde de wethouder met 14 tegen 13 zijn ‘vege politieke lijf’. Op 21 oktober stond Kees Welbedacht van GroenLinks nog achter Kees van der Kraan maar na het lezen van het rapport niet meer. Bij het CDA en de PvdA waren er geen dissidenten: iedere stem telde! Ook Cok Weerheim van de SGP/CU steunde Van der Kraan en stemde tegen de motie. Dat was genoeg voor een ‘narrow escape’ voor Kees van der Kraan, die voldoende gezag heeft in de gemeenteraad om volwaardig door te gaan.

De Vries

Toen de burgemeester vaststelde dat de motie van wantrouwen was verworpen, was ‘het feest’ nog niet ten einde. Bob van der Deijl van het CDA nam het woord en vroeg de VVD de eigen wethouder, Ben de Vries, uit het college van BenW terug te trekken, omdat “de coalitie zo niet verder kan”.

Peter van Haagen van de VVD ontstak in woede. “Ik ben verbijsterd. We zijn 12 miljoen kwijt, de wethouder financiën die daarvoor verantwoordelijk is, mag ondanks een glashelder rapport blijven zitten, en dan stuurt u onze wethouder weg, terwijl de brave man er net vier maanden zit en zijn uiterste best doet om er wat van te maken. Als kritische maar loyale partij worden wij even aan de kant geschoven, bij het vuilnis gezet.”

Van Haagen weigerde al met al zijn wethouder terug te trekken en stelde dat de raad dan maar een uitspraak moet doen. Maar toen kwam tijdens een schorsing de essentiële rol van de eenmanspartij SGP/ChristenUnie om de hoek kijken. Cok Weerheim had vlak voor de stemming over Kees van der Kraan gezegd, dat hij de gemeentepolitiek ziet als een gezin waarbij er geen kinderen “uit huis geplaatst moeten worden”.

Om die reden wilde Cok Weerheim Kees van der Kraan niet “uit huis” sturen maar dus ook Ben de Vries niet. Dus zou een eventuele motie tegen Ben de Vries ook geen meerderheid halen, maar met 13 tegen 14 stranden. En dus liep de vergadering met een sisser af en concludeerde burgemeester Rik Buddenberg dat er een politiek probleem is waar de betrokken partijen dan maar eens rustig over moeten praten de komende dagen.

Lees meer in de Weekend Telstar, pagina 23.

> Videobeelden TV West