Hamsteren aan de top

Delfgauw was weer eens op het NOS journaal. Deze keer niet met een goed verhaal over warmte met elkaar delen, maar met een zorgelijk verhaal over hamsteren aan de top.

Want wat is er aan de hand? In economisch ingewikkelde tijden is Ahold er in geslaagd om op elke volle boodschappenkar van 100 euro ongeveer 4 euro winst te maken. Al zes jaar op rij lukt het Ahold om de aandeelhouders steeds meer dividend te betalen. Dat is natuurlijk fantastisch voor de aandeelhouders, vooral Amerikaanse beleggingsfondsen. En mooi voor de topmannen die een miljoenenbonus mogen opstrijken.

Het probleem is dat de winst niet eerlijk wordt verdeeld. Met name de werknemers in de distributiecentra, waaronder die in Delfgauw, krijgen hier weinig voor terug. De nood is zo hoog dat ze massaal zijn gaan staken. Ahold biedt hen een loonsverhoging van 6 procent. Dat klinkt mooi, maar de inflatie is nog veel hoger. Dat betekent dat ze voor hetzelfde werk minder boodschappen kunnen kopen als ze op weg naar huis langs de plaatselijke supermarkt fietsen. En de zondagtoeslag moet gaan dalen van 100 naar 50 procent. Want de heilige 24/7 economie moet nog meer de ruimte krijgen.

Voor veel bedrijven en werkgevers zijn het ingewikkelde tijden. Steeds meer regels, inflatie die je niet kunt doorberekenen aan je klanten, hoge gasprijzen voor tuinders. Het is echt niet niks. Voor veel bedrijven zijn dit serieuze problemen. En dan is het niet mogelijk om je arbeiders een loonsverhoging met dubbele cijfers te geven.

Maar een aantal grote spelers in onze economie heeft het spel van het kapitalisme uitgespeeld. Ze hebben zoveel macht over leveranciers en consumenten dat ze er mee kunnen spelen. Dat ze het belang van aandeelhouders kunnen laten gaan voor het belang van personeel en klanten.

Het is tijd voor een nieuwe economie. Het woord economie komt uit de Bijbel, van het Griekse woord oikonomia. En dan is economie niet een spel van vraag en aanbod, waarin je niks kunt sturen. Het is hoe je je huishouden runt, een plan dat je maakt, een trainingsprogramma. Dan gaat het over huisregels en goede gewoontes.

We zijn niet aan de afgoden van geld en groei overgeleverd. We kunnen als bedrijven, politiek en burgers in vrijheid eigen keuzes maken. En we moeten de koek eerlijker verdelen, ook met het oog op het klimaat. Dus een oproep aan de top van Ahold: stop met hamsteren, begin met delen van de overvloed die je hebt. Want je medewerkers zijn geen productiemiddelen maar mensen. En een arbeider is een eerlijk loon waard.

Bovenstaande column van dominee Robert Stigter uit Delfgauw had in de nieuwe papieren versie van de Telstar/Eendracht moeten staan, maar vanwege omstandigheden liep dat net even een beetje anders. Niet op papier? Dan maar online!