Chef met zijn boek ‘Onder hoogspanning’ over zijn ervaringen bij TenneT waar hij meer dan dertig jaar werkte.
Chef met zijn boek ‘Onder hoogspanning’ over zijn ervaringen bij TenneT waar hij meer dan dertig jaar werkte.

Nootdorper Chef Valk neemt nationaal hoogspanningsnetwerk op de korrel

Actueel 3.173 keer gelezen

Pijnacker-Nootdorp - Nootdorper Chef Valk publiceerde onlangs het kloeke boek ‘Onder Hoogspanning’ over vermeende misstanden bij TenneT. Enerzijds om eerherstel voor zichzelf te creëren en anderzijds om de vermeende misstanden bij TenneT bloot te leggen.

De 57-jarige geboren “Hellemonder”, dat is de oude naam voor de ras-Helmonders, zag in 2020 een mooie loopbaan van ruim dertig jaar bij TenneT eer- en roemloos eindigen met in zijn ogen een totaal niet te voorkomen maar wel onnodige volledige afkeuring.

Het verhaal daarachter vertelt Chef in zijn boek en tegelijk schetst hij heel uitgebreid en gedetailleerd zijn visie op wat hij noemt de cultuur van angst, machtsmisbruik, wantrouwen, gebrek aan integriteit en zelfs corruptie bij de top-down-organisatie TenneT.

TenneT is de organisatie die in Nederland verantwoordelijk is voor het totale stroomtransport. Alle hoogspanningsverbindingen en schakelstations van 110.000 Volt tot 380.000 Volt vallen onder de verantwoordelijkheid van TenneT TSO (Transmission System Operator) BV. Deze landelijke organisatie die in Arnhem zijn hoofdzetel heeft, is opgericht na de invoering van de Elektriciteitswet die in 1998 van kracht is geworden. Die wet regelde de liberalisering van de energiemarkt. Iedereen die dat wilde, kon energieproducent en energieleverancier worden. Tegelijk werd in die wet bepaald dat opwekking en levering van energie diende te worden losgekoppeld van het transport van energie. Energie-opwekkers zijn er genoeg in Europa maar tegelijkertijd is er maar één transportnetwerk per land.

Totdat de nieuwe wet er was, kon één bedrijf productie en transport in zich verenigen. Dat mocht na 1998 niet meer en dus ontstonden er nieuwe ondernemingen die zich gingen richten op het transport van elektriciteit.

Stedin is in onze regio een voorbeeld van zo’n nieuwe ‘energietransportonderneming’ voor elektriciteit beneden de 110.000 Volt en TenneT werd de nationale organisatie voor het transport van elektriciteit op 110.000 Volt en hoger. Die landelijke organisatie is een uitvoeringsbedrijf van het Ministerie van Economische Zaken en feitelijk een samenvoeging van een fiks aantal provinciale elektriciteitsbedrijven. Chef Valk beschrijft in zijn boek tot in detail hoe dat hele proces destijds is gegaan.

Zelf werkte hij vanaf 1987 bij het EZH, het Elektriciteitsbedrijf Zuid-Holland. Dat ging op in TenneT en Chef en zijn vele collega’s gingen automatisch mee.

Landelijk bedrijf
De voorganger van TenneT was het toenmalige SEP. SEP staat voor: Samenwerkende Elektriciteit Productiebedrijven. Vanuit SEP werden provinciale elektriciteitsbedrijven samengevoegd tot één groot landelijke bedrijf en dat was TenneT. Dat was een langdurig en complex proces. In de visie van Chef Valk is dit hele proces een van de redenen dat grote delen van het elektriciteitsnetwerk in Nederland verouderd zijn en daardoor vaak te weinig en/of geen adequate transportcapaciteit zouden bevatten. Hij noemt Amsterdam als voorbeeld.

“Het elektriciteitsbedrijf daar had na het invoeren van de nieuwe wet niet veel aandrang meer om de eigen voorzieningen te vernieuwen en/of te moderniseren, met als gevolg dat in en rond Amsterdam tot op de dag van vandaag een groot deel van het netwerk ernstig verouderd is. Het netwerk hangt soms houtje-touwtje aan elkaar en het vernieuwen en uitbreiden van datgene wat nodig is qua capaciteit gaat veel te langzaam.” Chef Valk wijst er op dat Nederland klimaatneutraal wil worden en van het gas af moet. Dat betekent dat de behoefte aan elektriciteit heel sterk zal toenemen. Warmtepompen, elektrische auto’s en datacentra van bijvoorbeeld Google en Microsoft enzovoort leiden tot een aanzienlijk groter stroomverbruik en dus stroombehoefte.


Na een conflict met zijn manager boden ze hem een pure bureaufunctie. Dat konden zijn rug en nek niet aan.

“Onlangs meldde De Telegraaf dat voor het op peil brengen van het netwerk in Nederland een investering van 102 miljard euro nodig is. Zelf denk ik dat je onder de huidige omstandigheden eerder aan het dubbele bedrag moet denken. De CEO van TenneT, Manon van Beek, zei in het voorjaar van 2020 in het 8 Uur Journaal dat stroomafnemers straks niet allemaal tegelijk de stekker in het stopcontact moeten steken om hun elektrische auto’s op te laden of mogelijk voor een ander doel, omdat het netwerk het anders niet aan kan. Dat is de zaak omdraaien: TenneT heeft de taak om de voorzieningen zodanig te vergroten en te onderhouden dat die aan de behoefte en de benodigde capaciteitseisen voldoen.”

Toeslagenaffaire
De manier waarop bij de uitvoeringsorganisatie TenneT de zaken georganiseerd zijn – of niet – en vervolgens mislopen, doet Chef Valk sterk denken aan de toeslagenaffaire rondom de kinderopvang waar politiek Den Haag al maanden van in de ban is. “Het is exact hetzelfde. Het bedrijf heeft een gesloten top-down-cultuur en is volledig van boven naar beneden georganiseerd. Er is vanuit de politiek onvoldoende aansturing en van onderop krijgen goede mensen niet de mogelijkheden om hun kennis en kunde in te brengen. Het gevolg is dat er op allerlei onderdelen niet goed wordt gepresteerd, zonder dat hier echt gericht op wordt bijgestuurd. Daardoor gaat er van alles mis en lopen heel veel vernieuwingsprojecten enorm uit. Als ze al van de grond komen. Het gevolg is dus dat het netwerk in Nederland op veel plaatsen sterk verouderd is en niet afgestemd op wat er straks nodig is aan elektriciteit.”
De controlerende en toezichthoudende organisatie ACM, de Autoriteit Consument & Markt, heeft TenneT al meerdere keren op de vingers getikt, zegt Chef Valk. “TenneT zou een grote boete krijgen omdat uitval van het net in en rond Eindhoven op 17 juni 2018 te lang duurde en te veel mensen te lang in het donker hadden gezeten. TenneT is onder die boete uitgekomen, door te beloven een reorganisatieplan voor het gehele netwerk van TenneT in Nederland op te stellen dat is gebaseerd op vijf pijlers. Daarmee geeft de leiding aan dat men zich ervan bewust is dat het over de hele linie slecht loopt bij TenneT. Op papier ziet zo’n reorganisatieplan er altijd prima uit, maar als TenneT de cultuur niet heel grondig moderniseert, dan gaat het niet werken”, aldus Chef.

Chef Valk zegt dat hij zelf het slachtoffer is geworden van de gesloten angstcultuur waarbij mensen niet de mogelijkheid krijgen en ook niet het lef hebben om kritiek te uiten op wat niet goed gaat. Een renovatieproject in de Krimpenerwaard is Chef Valk als het ware noodlottig geworden. De Nootdorper was bij dit project betrokken als constructiemanager die belast is met de uitvoering van in dit geval een grootschalig renovatieproject. Hij beschrijft en vertelt dat dit soort projecten normaal gesproken maximaal zo’n zes jaar duren cq horen te duren. Het onderhavige project is opgestart in 2004 en door allerlei oorzaken en redenen steeds weer vertraagd, stilgezet, uitgesteld, enzovoort. Uiteindelijk ging het vanaf 2014 met horten en stoten weer draaien, maar toch niet tot tevredenheid van TenneT. De aannemer werd van het project afgehaald, maar volgens Chef wel helemaal uitbetaald door de opdrachtgever. Vervolgens lag het project weer lange tijd stil. In februari 2017 werd er een herstart gemaakt, maar het bleef een moeizaam verhaal. In oktober kreeg Chef Valk van een collega de volle laag omdat hij iets niet goed gedaan zou hebben. Chef was zijn superieuren al vanaf 2014 zonder resultaat aan het informeren dat er zijn ogen vreemde praktijken plaatsvonden. Op het moment dat hij de wind van voren kreeg, knapte er iets bij de man die over het algemeen altijd door de afwisseling in zijn werk en door zijn arbeidsvreugde op de been bleef.

Fietsongeluk
“Ik heb in 1988 in Berkel en Rodenrijs een fietsongeluk moeten meemaken waarbij mijn zenuwen in de wervelkolom op drie plaatsen beschadigd raakten. Het heeft heel veel jaren gekost en ik heb heel veel verschillende artsen en specialisten voorbij zien komen, circa 150 wereldwijd, voordat er een neuroloog was die qua medicatie een acceptabele oplossing had voor het probleem. Ergens rond 2002 had ik het lek boven en sindsdien had ik het allemaal goed onder controle, ook al heb ik moeten leren leven met dagelijkse pijn en ongemakken. Als ik maar veel in beweging ben, dan is het goed te doen. Verder moet ik niet te veel negatieve spanning ervaren, want dan gaat het verkeerd. Op een gegeven moment ervaarde ik na de zoveelste situatie, waarbij er niets werd gedaan met essentiële informatie, in oktober 2017 zo veel negatieve spanning dat ik weer begon te trillen. Dat lijkt op een epileptische aanval, maar dat is het niet.”


Als constructiemanager was Chef verantwoordelijk voor de realisatie van projecten.

“Die spanning en dat trillen was voor mij het signaal dat ik moest stoppen met dat project in de Krimpenerwaard. Mijn chef steunde mij daar niet in en vervolgens kwam ik ziek thuis te zitten. Ze boden me een bureaufunctie aan, maar dat kan mijn body gewoon niet aan. Als ik de hele dag achter een beeldscherm zit, dan houden mijn nek en rug het niet uit. Als constructiemanager ging het precies zoals het gaan moest: een deel van de tijd op een stoel achter het scherm maar bijtijds weer op pad en in beweging. Zelfs met voortdurende pijn had ik het uitstekend naar mijn zin.” Ondanks inspanningen van de eigen ARBO-dienst kreeg Chef Valk niet de mogelijkheid om in zijn eigen passende functie terug te keren. “Uiteindelijk werd ik na twee jaar bewust ziek te zijn gehouden door TenneT in het najaar 2019 volledig afgekeurd, terwijl dat op dat moment nog niet nodig was en ik dat ook niet wilde. Ik ontving in januari 2020 mijn ontslagbrief. Veertien dagen later kreeg ik een brief dat ik na de reorganisatie van het bedrijf mijn functie behield. Ik was dus in de nieuwe organisatie geplaatst, met behoud van salaris en andere opgebouwde rechten. Dat was een foutje!”

Blijven werken
Chef Valk was graag blijven werken, desnoods in deeltijd. Hij heeft het werk altijd met plezier gedaan en vindt dan ook dat hij zwaar genaaid is door TenneT. Op zo’n manier een einde zien komen aan een carrière van meer dan dertig jaar in de hoogspanningsbusiness heeft hij niet verdiend, vindt hij. Financieel is het geen probleem: hij krijgt tot zijn pensioen gewoon zijn geld. Dat is een pleister op de wonde, maar het bevredigt hem totaal niet.

Omdat de hele gang van zaken naar zijn idee tekenend is voor hoe TenneT georganiseerd is, is hij in 2018 zijn verhaal op papier gaan zetten. Niet rancuneus of zuur maar gewoon feitelijk en zo objectief en eerlijk mogelijk over wat er echt is gebeurd. Tevens was het schrijven van het boek een mooie therapeutische manier om de negatieve ervaringen te verwerken. Om aan te kaarten wat er mis is en om zichzelf een beetje genoegdoening te geven en om een broodnodige betere cultuur voor zijn achtergebleven collega’s te bewerkstelligen.

Chef heeft Manon van Beek – de CEO, hoogste baas, van TenneT – diverse malen gemaild en geschreven. Dat leidde tot weinig of geen reactie, totdat ze niet meer ontkwam aan reageren. “Ze wenste me succes met het afronden van het boek en bestelde na het uitkomen meteen vijf exemplaren. Intussen is het boek een aantal weken uit. Vanuit de organisatie is er flink wat belangstelling. Ik krijg ook veel positieve reacties van oud-collega’s. Ze zeggen dat mijn verhaal heel herkenbaar is en ze vinden het vooral dapper dat ik het op papier gezet heb. Ik hoop dat het wat teweeg brengt, want nogmaals: zoals TenneT op dit moment functioneert, gaat het heel veel tijd en onnodig geld kosten om het elektriciteitsnetwerk in Nederland voor 2030 op peil te krijgen.”


Het boek ‘Onder Hoogspanning’ is ook te koop bij BRUNA in De Parade in Nootdorp voor 22,50 euro of mail redactie@telstar-uitgeverij.nl. Chef Valk is tevreden als hij de investering kan terug verdienen. Wat er overblijft gaat naar een goed doel!



Wie is Chef Valk?
Chef Valk is 57 jaar, komt uit een gezin met vier kinderen. Is getrouwd met Marije en zij hebben een zoon en een dochter van in de twintig. Echtgenote en kinderen werken allemaal in de zorg of hebben ambitie in die richting.

De vader van Chef werkte in meerdere facilitaire en directieve functies in de (woon)zorgsector. In 1963 kreeg hij vlak voor de geboorte van Chef een baan in een ziekenhuis in Helmond. “Hij wilde in Den Haag mijn geboorte even afwachten, maar toen het ziekenhuis hem meteen nodig had, beloofden ze alle kosten van mijn geboorte voor hun rekening te nemen. En dus vertrokken pa en ma halsoverkop naar Helmond waar ik enkele dagen na aankomst werd geboren, geholpen door de nonnen in het ziekenhuis daar en natuurlijk alles eerste klasse.”

Later verkaste het gezin naar Bergen op Zoom en weer terug naar Den Haag. “Als mijn vader het idee had, dat hij ergens anders een betere baan kon krijgen, pakte hij zijn spullen bij elkaar en vertrok hij met het hele gezin.”

Terug in Den Haag ging Chef Valk elektrotechniek en Energietechniek studeren aan onder andere de MTS in Den Haag en in 1987 in dit vak aan het werk bij het Elektriciteitsbedrijf Zuid-Holland dat later opging in TenneT. Zelf bleef Chef zijn werkgever altijd trouw, totdat hij dus sinds 2017 op een nare manier op een zijspoor belandde met als gevolg algehele afkeuring en (on)eervol ontslag.

Het schrijven van het boek ‘Onder Hoogspanning’ heeft veel energie en tijd gevergd. Nu het af is en het zijn werk doet bij de verwerking, wil Chef gaan rondkijken of er leuk vrijwilligerswerk te doen is. Ondanks de beperkingen van zijn gezondheid en de aangedane werkellende, blijft hij het leven en de wereld zo vrolijk mogelijk tegemoet treden!



Reactie TenneT
We hebben de persafdeling van TenneT om een reactie gevraagd op het bijgaande verhaal en daarbij ook nog de volgende vragen gesteld.

Klopt de bewering van Chef Valk dat het hoofd-elektriciteitswerk in Nederland is verouderd?

Zijn stelling is dat er misschien wel het dubbele geïnvesteerd moet worden van wat het bedrijf onlangs in de pers heeft genoemd: 102 miljard euro. Hoe ziet u dat?

Zijn verhaal is dat de veroudering eigenlijk al ontstaan is toen de provinciale bedrijven opgingen in één landelijk netwerk? Is dat juist?

TenneT is zelf bezig met een reorganisatie die is gebaseerd op vijf pijlers? Is dat op zichzelf al niet het bewijs dat er het nodige mis was of is binnen het bedrijf?

Het grootste probleem is volgens Chef Valk de cultuur in een relatief groot bedrijf die te veel topdown is met als gevolg dat er angst is om van onderop ideeën in te brengen en kritiek te uiten, met als gevolg – volgens Chef – dat er binnen het bedrijf veel niet deugt en dat allerlei projecten gewoon niet goed lopen en dus relatief veel geld kosten? Hoe ziet u dat?

Over zijn eigen persoon en functie: waarom is er niet geprobeerd om deze man voor TenneT te behouden door hem een passende functie aan te bieden, gezien zijn lichamelijke beperkingen? Hij kreeg een bureaufunctie die hij met zijn nek en rug niet aankon? Waarom kon hij niet bij ander projecten hetzelfde werk blijven doen?

Hij zegt dat Manon van Beek vijf exemplaren van het boek heeft besteld. Hebben jullie het boek al gelezen en heeft het bedrijf daar al een mening over gevormd?

Is TenneT nog van plan om nader contact te zoeken met de schrijver en oud-medewerker in de vorm van een verhelderend gesprek, al dan niet met een excuus over hoe het gegaan is?

Tot slot: blijft het bij die vijf pijlers of komen er nog pijlers bij, zoals meer transparantie, een meer open cultuur waarbij er een gezonde wisselwerking is tussen top en down en tussen down en top?

Eefje van Gorp, Senior advisor Media Relations Public Affairs & Communications van TenneT kwam al snel met de volgende reactie.

“Ik heb uw e-mail ontvangen en met belangstelling gelezen. TenneT is bekend met de inhoud het boek van de heer C. Valk en distantieert zich zowel van de feiten zoals weergegeven als ook van de toon. Het betreft zoals de heer Valk zelf ook aangeeft een optekening van zijn memoires en zijn persoonlijke beleving van gebeurtenissen. Omdat het hier zijn persoonlijke beleving van gebeurtenissen betreft, respecteert TenneT vooralsnog de persoonlijke gedachtenvrijheid van de heer Valk. Ik zal dan ook niet namens TenneT op dit moment inhoudelijk te reageren op vragen of op de inhoud van het bijgevoegde artikel, waarbij ik uitdrukkelijk wil aangeven dat daarmee niet wordt ingestemd met de weergave van de feiten. Ook wijzen wij u erop dat in de toonzetting van de journalistieke verslaglegging rekening dient te worden gehouden met een mogelijk andere feitelijke situatie en beleving.”

“Onze CEO wil wel graag namens TenneT expliciet benadrukken dat TenneT het erg spijtig voor de heer Valk vindt dat hij deze negatieve belevingen heeft en dat we hopen dat het de heer Valk naar omstandigheden goed gaat en dat het elke dag wat beter zal gaan.”

Reactie op reactie
De reactie hebben we doorgezet naar Chef Valk en die kwam met een reactie op de reactie: “Het zou TenneT hebben gesierd als zij aangeven welke feiten dan wel niet kloppen. Ik heb namelijk circa 23 ordners vol met verslagleggingen en E-mail correspondentie om mijn verhaal te kunnen onderbouwen. Toegeven dat je er niet al te best voorstaat als overheidsbedrijf doe je simpelweg niet.”

“Het is voor mij heel duidelijk dat er zaken plaatsvinden die het daglicht niet altijd kunnen verdragen. Mijn ultieme doel is uiteindelijk de BV Nederland wakker schudden en alsnog een correcte energietransitie tot stand brengen met een betrouwbaar en capabel elektriciteitsnetwerk in Nederland dat in 2030 van cruciale waarde is voor de Nederlandse economie.”


ACM hoeft het boek niet
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) is de organisatie die TenneT controleert en zonodig op de vingers tikt. Chef Valk is bij de ACM geweest om zijn boek aan te bieden maar men bleek geen interesse te hebben. Althans, Chef heeft niks meer gehoord van de ACM. De Onderzoeksraad voor de Veiligheid toonde wel belangstelling.

Update 26-6: ACM meldt dat men het boek alsnog graag wil ontvangen. Het zou berusten op een miscommunicatie.


Het boek ‘Onder Hoogspanning’ is ook te koop bij BRUNA in De Parade in Nootdorp voor 22,50 euro of mail redactie@telstar-uitgeverij.nl. Chef Valk is tevreden als hij de investering kan terug verdienen. Wat er overblijft gaat naar een goed doel!


Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant