Coronatijden Pijnacker-Nootdorp vanuit verschillend perspectief

Corona heeft meerdere kanten. Ook in Pijnacker-Nootdorp. We hebben verschillende functionarissen gevraagd om er vanuit hun beroep of taak naar te kijken: een huisarts, de voorzitter van de winkeliersvereniging, de welzijnswerker, de schooldirecteur, de politiechef, de fysiotherapeut. 

Eerst door via een totaalmail een totaalvragenlijst op te stellen en toen bleek dat veel mensen daar lastig mee konden omgaan door nog wat mensen na te bellen. We hebben nog niet alle reacties kunnen meenemen. Binnenkort het vervolg met onder meer de politie en de gemeente aan het woord!

Onderwijs
De eerste die via de mail reageerde, was directeur Rob Wilschut van de Beatrixschool, een basisschool in het centrum van Pijnacker. De basisscholen zijn vanaf maandag 8 februari weer open? Hoe loopt het daar? Zijn er scholen met besmettingshaarden? Hoe staan de docenten en de ouders er in? Wat is het beleid als zich besmettingen voordoen?

Rob Wilschut schreef op dinsdag 9 maart: “We houden ons aan de richtlijnen van de overheid en de GGD. We hebben een strikt beleid van halen en brengen. Groepen die op verschillende schooltijden gebracht worden. Er wordt meer en sneller getest. Deze week is een leerling van een groep positief getest. Dit betekent: de hele groep in thuisquarantaine, inclusief de leerkracht. Na vijf dagen een test. Als je dan negatief getest bent, mag je weer naar school. Als je je kind niet laat testen, dan betekent dat: tien dagen in thuisquarantaine. Leerkrachten lopen in de school met mondkapje op. In de klas mag het af. Groepen zitten in hun eigen bubbel en hebben in principe geen contact met elkaar. Als een groep thuis komt te zitten en de leerkracht is niet ziek, dan wordt er thuisonderwijs gegeven. Communicatie is zeer belangrijk. De regels blijven voor vragen zorgen. Wat we nu aan het onderzoeken is hoe het staat met eventuele achterstanden. We hebben ook een vragenlijst uitgezet naar de ouders hoe ze de lockdown hebben ervaren en of er voor ons tips en tops zijn. Gelukkig veel tops en waardering voor het team. Zelf vind ik dat de ouders over het algemeen goed met de situatie omgaan.”

Rob Wilschut van de Beatrixschool

Intussen horen we verhalen dat op verschillende scholen steeds meer kinderen en docenten worden getest en positief blijken. Dat is toch zorgwekkend.

De middelbare scholen zijn vanaf 1 maart weer open. In de Telstar/Eendracht van enkele weken geleden was al te lezen dat dit tot veel blije gezichten van leerlingen leidde. De school, die in december nog gesloten moest worden vanwege het te hoog opgelopen aantal besmettingen, werkt nu ook samen met sportverenigingen op De Groene Wijdte de hun ruimtes beschikbaar stellen zodat de leerlingen op afstand van elkaar onderwijs kunnen krijgen. De sporthal van DSVP is een leerhuis geworden. Het is prachtig dat de sportverenigingen en de school elkaar hebben kunnen vinden, zodat de leerlingen tenminste weer enkele dagen per week naar school kunnen. Daar waren ze erg aan toe.

Maandag hebben we rector Jan-Willem Poortvliet een paar vragen gestuurd, waar hij maandagavond meteen op reageerde.

Gaat het nog steeds goed? Geen grote besmettingshaarden? Ja, het gaat goed, geen besmettingshaarden op school.

Hoe veel tijd brengen de leerlingen op school door en hoe veel thuis? Leerlingen van de examenklassen zijn 100 procent van de tijd op school, van klas 1 een 2 33 procent en van de overige klassen 50 procent Gemiddeld voor alle leerlingen geldt dat ze ruim 50 procent van de tijd op school zijn.

Hoe ervaren ze dat de school weer open is? Leerlingen zijn daar heel blij mee. Soms is het omschakelen van thuis-onderwijs naar school en andersom nog wel lastig.

Gaat de samenwerking met de verenigingen nog steeds naar wens? De samenwerking is uitstekend.

Zien jullie al mogelijkheden voor verdere ‘heropening’ of is het even pas op de plaats maken nu? Helaas zullen we voor verdere plannen echt moeten wachten op verdere versoepelingen. Wat wel scheelt, is dat na de Meivakantie de examens beginnen en de examenleerlingen dan geen gewone lessen meer krijgen. Misschien kunnen er dan voor de andere leerlingen nog wat meer lessen gegeven worden op school.

Fysiotherapie
Veel mensen tobben maanden met de naweeën van een coronabesmetting en de daarbij horende ziekteverschijnselen. Fysiotherapiepraktijken spelen daar op in door ‘conditiewederopbouwprogramma’s’ te ontwikkelen aan te bieden aan hun patiënten. Fysio John Engele van de praktijk in Pijnacker-Zuid/Keijzershof hebben we gevraagd te reageren.

Hij schrijft: “Behoudens de periode half maart 2020 tot begin mei is onze fysiotherapiepraktijk gewoon open geweest. In de periode dat er een complete lock-down is geweest, hebben we een deel van de patiënten kunnen helpen via online videoconsult. Daarbij viel het best mee om, met onze ervaring, toch goede diagnoses te stellen en oefeningen uit te leggen en te corrigeren via het beeldscherm. De beveiligde lijnen waarover we dat deden waren vaak in korte tijd speciaal ontwikkeld voor het bieden van zorg.”

“Natuurlijk waren we in mei blij dat we weer open konden en dat we in de praktijk rechtstreeks in contact kwamen met de patiënten. In het gezondheidscentrum De Kroon in Keijzershof waren ondertussen de nodige maatregelen genomen om een veilig bezoek te kunnen waarborgen. En deze maatregelen zijn natuurlijk nog steeds van kracht. Daarbij komt ook dat onze ervaring is dat mensen met klachten of met Covid binnen gezin of werk, keurig afmelden in afwachting van de uitslag van de test.”

“Ondertussen is er in de loop van het jaar 2020 een speciale Covid-19 revalidatie opgestart. Drie fysiotherapeuten van De Fysiotherapeut Pijnacker Zuid hebben zich hierin geschoold en de revalidatie is regionaal georganiseerd. Er zijn verspreid door de regio teams samengesteld. In Pijnacker-Nootdorp bestaat het team uit de volgende disciplines/personen: fysiotherapeut Natasja de Jong, ergotherapeut Bianca Stappers, diëtist Gaby Klein, psycholoog Marjon Buurmans, logopedist Saskia van der Meer, geestelijke verzorger Marion Claassens en de huisartsen.”

“Onder begeleiding van deze disciplines is er een behoorlijke groep mensen na een doorgemaakte Covid-19 aan het herstellen. In overleg met de eigen huisarts wordt er bepaald op welke fronten er begeleiding nodig is; maar de verschillende disciplines hebben ook onderling contact en kunnen elkaars hulp inroepen als er gedurende de behandeling problemen op een ander gebied naar boven komen. De teams worden voortdurend bijgeschoold, omdat deze vorm van revalidatie nieuw is. Nieuwe inzichten uit de wetenschap en ervaringen binnen de teams leiden telkens tot een verbeterde aanpak”, aldus John Engele. Binnenkort meer over dit soort programma’s in deze krant.

Sport
Corona heeft natuurlijk ook heel veel consequenties gehad voor de lokale sportwereld. Louk Teunissen is voorzitter van de Sportraad Pijnacker-Nootdorp en heeft vanuit zijn functie een goed overzicht van hoe het met de sportverenigingen en met hun leden gaat.

Hij schrijft: “Voor zover bekend is er bij geen enkele sportorganisatie in onze gemeente een hotspot van corona ontstaan. Het lijkt er op dat de coronamaatregelen daar goed zijn toegepast. In het begin was dat niet eenvoudig omdat jongeren wel op het veld met elkaar contact mochten hebben maar zodra ze van het veld af waren moesten ze anderhalve meter van elkaar af staan. Ook is het moeilijk om van vrijwilligers te vragen dat zij toezien op het handhaven van de maatregelen. Hoe begrijpelijk ook, maar die zien dat niet als hun taak. De sportkantines waren en zijn nog steeds gesloten. Verenigingen houden zich daar aan. Het sporten is belangrijker dan de kantine. De kantine is wel belangrijk voor de clubkas maar de primaire taak van de verenigingen is hun leden te late sporten. Competities zijn voor dit jaar niet meer mogelijk, maar we hopen dat in de tweede helft van het tweede kwartaal de verenigingen wel toernooien mogen organiseren en hopelijk ook met een kantine die open is.”

De sportverenigingen zijn blij dat in elk geval de jeugd tot en met 26 jaar de mogelijkheid heeft om te trainen en onderlinge wedstrijdjes te spelen. Vorige week spraken we nog een voetballer van negentien die van huis uit studeert en voor wie het twee of drie per week spelen en trainen met zijn maten een prachtige uitlaatklep is. Daardoor kan hij er tijdens zijn studie weer even tegen in zijn eentje, ook al is dat natuurlijk niet ideaal.

Tussen Pijnacker en Nootdorp fietsen iedere dag groepjes meisjes en jongens die compleet met houten stick overduidelijk op weg zijn naar de Hockeyclub Pijnacker of daar net vandaan komen. Uit de geanimeerde gesprekjes is op te maken dat ze die sportieve ontmoetingen met leeftijdgenoten heerlijk vinden!

Welzijnswerk
Jacob-Jan Koedoot is medewerker van de Stichting Welzijn en Ondersteuning Pijnacker-Nootdorp. In de volksmond is dat de SWOP. Veel mensen zeggen zelfs: ’t SWOP. De Schakelaar in Pijnacker-Noord is de hoofdvestiging van SWOP en daarnaast heeft de organisatie ontmoetings- en activiteitenruimtes in Delfgauw, Pijnacker-Zuid en incidenteel in Nootdorp. Daar wordt de ene keer gebruik gemaakt van CulturA en de andere keer van gebouw Nove, beide in de Dorpsstraat.

De gebouwen van de SWOP worden gezien als buurthuizen, behalve dan CulturA in Nootdorp. Dat wordt gezien als een bibliotheek en die zijn dicht. Bij de SWOP vinden ze dat heel jammer omdat CulturA over een prachtige ruimte buurthuisontmoetingsruimte beschikt. Het is een mix van theater, bibliotheek en buurthuis.

Buurthuizen zijn niet geopend voor vrije inloop maar wel voor activiteiten met kleine groepjes al dan niet kwetsbare mensen. Op die manier kunnen verschillende activiteiten van de SWOP gelukkig toch heel kleinschalig blijven plaatsvinden op de verschillende locaties, zoals een koffie-uurtje voor vier of vijf personen, het belastingadvies voor ouderen, maar niet de yoga-beoefening. Dat mag ook maar met groepjes van vier of vijf, maar daar is ‘de juf’ te duur voor!

Jacob-Jan vertelt dat veel mensen die binnen de doelgroep van de SWOP vallen het wel gehad hebben met corona. Enerzijds begrijpen ze heel goed dat de maatregelen er zijn – velen zijn heel voorzichtig of zelfs bang om het op te lopen – maar anderzijds missen ze heel erg de onderlinge ontmoeting, het even bijpraten, de gezelligheid, het bezig zijn met sjoelen, handvaardigheid of het nuttigen van een gezamenlijke maaltijd. “Een tijdje terug mochten er weer kleine bijeenkomsten zijn en daar hebben we meteen op ingespeeld. Nou de mensen die er op af kwamen leken wel jonge veulens, zo blij en beweeglijk waren ze dat ze elkaar weer even konden ontmoeten.”

Is er veel eenzaamheid? “Eenzaamheid is er zeker maar het is lastig te zeggen hoe veel mensen er eenzaam zijn en hoe eenzaam ze zijn. Eenzaamheid is net als heel veel dingen heel persoonlijk. De ene persoon heeft drie keer per dag een praatje met iemand en voelt zich toch heel eenzaam en een ander ziet dagen niemand maar ervaart dat niet als eenzaam. Het is voor ons wel een groot aandachtspunt. We proberen mensen te bellen of ze een kaartje te sturen, om ze een hart onder de riem te steken. Op dit moment zijn we bezig met een actie om mantelzorgers een Paaspresentje te geven. Het zijn kleine dingen maar wel van betekenis”, aldus de welzijnswerker voor wie er dus juist ook in stillere coronatijden volop werk aan de winkel is!

Bedrijvigheid
En dan de bedrijvigheid. We spreken Kim van Wielink, de beoogde externe nieuwe voorzitter van de Ondernemersvereniging Pijnacker-Centrum en Titus Appel die in Pijnacker-Centrum centrummanager is en uiteraard veel contact heeft met zijn collega Debby Leenen die centrummanager is in Nootdorp.

Kim van Wielink van Pijnacker Centrum

Kim en Titus zeggen dat uiteraard vooral veel horeca-ondernemers en winkeliers financieel maar ook mentaal in heel zwaar weer verkeren. Titus: “Iedere keer weer denken ze dat de deur een stukje verder open kan, maar dan gebeurt dat toch niet of die deur wordt zelfs weer dichtgetrokken. De horeca had gehoopt met Pasen iets te kunnen doen maar dat gaat niet gebeuren. Het aantal besmettingen loopt weer op, dus er is geen ruimte voor versoepelingen. Misschien had het kabinet langer streng moeten zijn en de scholen beter niet kunnen heropenen, zodat er nu meer ruimte geweest zou zijn voor versoepelingen. Het is allemaal heel lastig, dat begrijp ik heel goed. Toch ben ik de mening toegedaan, dat de totale financiële emotionele en mentale schade in de samenleving misschien veel groter is dan de schade die het coronavirus zelf heeft aangericht. Al blijft dat natuurlijk lastig te vergelijken met elkaar. Ik zie ook wel dat besmettingen heel snel kunnen gaan en dat mensen heel erg ziek worden of zelfs overlijden. Maar goed, vanuit mijn werk vraag ik aandacht voor de andere kant van het verhaal. Gelukkig vallen er Pijnacker en Nootdorp nog geen winkels of ondernemingen om - voor zo ver ik weet - maar ik hoor wel dat ondernemers hun spaargeld en pensioen moeten aanspreken om door te kunnen gaan. Sommige branches draaien heel goed maar de meeste hebben niks of heel weinig qua omzet. Veel mensen denken dat de overheid ze via steunregelingen helemaal schadeloos stelt, maar zo ligt het in de praktijk niet. Het wisselt heel erg en het loopt uiteen van dertig tot maximaal zeventig procent. Iedere ondernemer die door de coronacrisis in de problemen komt, moet zelf een flink deel zelf zien op te hoesten. Dat moet je willen en je moet de mogelijkheden ervoor hebben.”

Kim van Wielink moet als beoogd voorzitter een beetje voorzichtig zijn. De vergadering moet haar nog verkiezen. Wel geeft ze als oud-eigenaar van ’t Ommekantje de ondernemers het advies om hun leed niet stil te houden, maar er open over te zijn. “Het is nog te veel een taboe. Geef gewoon toe dat je het heel moeilijk hebt, als dat zo is, en durf er eerlijk over te praten tegen je familie, je verhuurder en tegen andere schuldeisers. Zelf heb ik het geluk gehad dat er iemand was die het zag zitten om de zaak in deze lastige tijd van me over te nemen, zodat ik van het huurcontract af kon. Ik snap wel dat het niet iedereen lukt, maar ga er niet te diep in en bedenk dat eventueel stoppen met je winkel of restaurant ook ondernemen is. Het is geen schande.”

Centrummanager Titus Appel

Kim en Titus hebben contact met de wethouder EZ en met haar ambtenaren. De gemeente kan niet heel veel. Als verhuurder van winkelpanden heeft de gemeente huur kwijtgescholden maar men kan dat niet opleggen aan andere vastgoedverhuurders. Regelingen komen vaak vanuit de rijksoverheid, zonder dat de gemeente daar invloed op heeft.

“Ilona Jense informeert regelmatig hoe het gaat en is heel betrokken”, zeggen Kim en Titus. Ze roepen de lokale inwoners op zo veel mogelijk hun aankopen en inkopen plaatselijk te doen, live of online. Hun hoop is verder dat corona in de zomer onder controle is, met name door de vaccinaties, en dat alles weer een beetje zoals voorheen wordt. Dat hopen we uiteraard allemaal!

De medische kant bekeken

Op een totaal van ruim 55.000 inwoners zijn sinds de uitbraak van corona nu een jaar geleden een kleine 4.000 inwoners van Pijnacker-Nootdorp positief getest. Per dag zijn dat op dit moment rond de twintig. Dat is het beeld van de laatste weken. 

Officieel hebben er 57 mensen door corona in het ziekenhuis gelegen en zijn er 34 overleden. In werkelijkheid zal het aantal overledenen hoger liggen omdat zeker in het begin lang niet iedereen werd getest. In de verpleeghuizen/zorgcentra in de gemeente zijn mensen overleden aan corona zonder dat die mensen eerst positief getest zijn. Het werkelijke aantal overledenen ligt zeker hoger.

Op de officiële site bddataplan.nl/corona kun je per gemeente dit soort cijfers bekijken. Daar staan ook de grote uitbraken vermeld. In april vorig jaar was dat zorgcentrum Veenhage in Nootdorp, in september het buurtschap Craeyenburch in Nootdorp en in december het Stanislascollege in Pijnacker dat zelfs tijdelijk gesloten moest worden, omdat er tientallen besmettingen waren. Wat betreft Craeyenburch wordt het getal 42 genoemd en langer geleden ging het in Veenhage om zes medewerkers, een stagiair en diverse bewoners.

Precies een jaar geleden hadden we met huisarts Emmy Gransjean een interview over wat corona op dat moment betekende voor haar, haar collega-huisartsen en de 4.000 patienten van de praktijk aan het Emmapark in Pijnacker waaraan zijn verbonden is.

Alles was toen nog nieuw maar al snel werden er maatregelen genomen om het aantal contacten tussen arts en patiënt en tussen patiënten onderling zo veel mogelijk te beperken. Die regels gelden grotendeels nog. Het verschil is dat we in een jaar tijd wel het nodige te weten gekomen zijn over hoe het virus zich gedraagt en wat er tegen te doen is. De kennis blijft overigens heel beperkt, zegt Emmy, als we haar na een jaar weer spreken.

Ze zegt: “Wat we weten is dat het ontzettend lastig te voorspellen is wat het virus precies gaat doen. Bij heel veel mensen blijft het bij lichte klachten. Die rollen er aardig doorheen. Terwijl anderen er heel ziek van worden en vervolgens nog heel lang klachten blijven houden. En dat betreft ook mensen die gewoon normaal gezond zijn. Ook leeftijd zegt niet alles. Kinderen hebben doorgaans niet veel last maar jongvolwassenen kunnen er ook heel ziek van worden.”

Veel mensen houden lange tijd klachten. Dat zijn volgens de ervaring van Emmy vooral de zieken uit de eerste golf en dan eerder nog de mensen die niet in het ziekenhuis zijn opgenomen. Die zijn misschien in sommige gevallen nog erger ziek geweest dan degenen die in het ziekenhuis al snel verbeterden door een goede behandeling met zuurstof en ontstekingsremmers. “Het is nog maar een hypothese die nader moet worden onderzocht zoals er nog heel veel te onderzoeken valt”, aldus Emmy.

Qua organisatie heeft de medische sector het goed voor elkaar, zegt zij. Voor consults en behandeling van corona hebben de gezamenlijke huisartsen van Delft en omgeving een coronapost in Delft, zodat de gewone huisartspraktijken zich zo veilig mogelijk kunnen richten op de niet-corona-zaken die natuurlijk ook doorgaan. Waar het kan, wordt er op afstand gecommuniceerd en diagnose gesteld. Waar nodig gebeurt dat in de praktijk, waar voorzichtigheid troef is qua bezetting in de wachtkamer en qua contact tussen de patiënt en de arts.

Het aantal besmettingen loopt weer op maar het is minder dan tijdens de piek van de tweede golf. “Toen kregen wij als praktijk soms wel tien meldingen per dag van besmettingen. In die periode heeft de GGD Haaglanden ook even geen bron- en contactonderzoek kunnen doen. Dat gebeurt nu weer wel.”

Emmy en haar collega’s zien het vaccineren als de oplossing om het virus en de ziekte eronder te krijgen. “We zien dat het werk bij de ouderen goed werkt. De indruk is dat zij met de vaccins van Pfizer en Moderne hun immuniteit over het algemeen goed versterken. Het is zaak om de vaart er in te houden. Het wordt onze taak als huisartsen om de mensen te vaccineren die in 1956 en later geboren zijn. De mensen dus van 64 jaar en jonger. Dat gebeurt dan met het vaccin van Astra Zeneca en Janssen & Janssen. In bepaalde delen van het land zijn ze al begonnen, maar wanneer wij precies beginnen, heb ik op dit moment niet scherp. Het voordeel van de vaccins die ik noemde, is dat ze niet zoals die andere op -80 bewaard hoeven te worden. En het voordeel van Janssen & Janssen is ook nog dat daar één prik voldoende is.”

De praktijk van Emmy en haar collega’s telt 4.000 patiënten. Ze verwacht dat ze minimaal de helft gaan vaccineren. En ze hoopt dat zo veel mogelijk mensen zich laten vaccineren. “Natuurlijk is en blijft het een vrije keuze, maar we moeten als land wel een bepaald minimum halen. Ik zie geen medische problemen. Ook niet bij Astra Zeneca. Er zou een hele kleine kans op trombose zijn, maar die kans is veel minder groot dan bij bijvoorbeeld het gebruik van de anticonceptiepil.”

Tot slot doet Emmy Gransjean de oproep om toch vooral de basisregels te volgen, ook al is dat na een jaar lastig: het mondkapje, het afstand houden, regelmatig handen wassen en thuis blijven en uit de buurt blijven bij mensen, zodra je klachten hebt. En je laten testen. “Er zijn nog steeds mensen die zich al vijf dagen niet lekker voelen en symptomen vertonen en zich dan nog niet hebben laten testen, omdat ze er van overtuigd zijn dat het een gewone verkoudheid is. Kom op, denk ik dan, door dat soort gedrag zitten we er na een jaar nog steeds midden in.”