Nel Fransoo-Sonneveld haalt herinneringen op aan Ton Kerklaan. (foto: Hans Gravesteijn)
Nel Fransoo-Sonneveld haalt herinneringen op aan Ton Kerklaan. (foto: Hans Gravesteijn)

Pijnacker uit de hoogte: topavond bij Historisch Genootschap

Actueel 1.168 keer gelezen

De vakantie ligt weer achter ons en een nieuw seizoen begint, ook voor het Historisch Genootschap Oud-Pijnacker (HGOP). Onlangs waren veel leden en belangstellenden naar de bibliotheek aan de Julianalaan gekomen voor weer een avondje plaatjes kijken. Veel van die plaatjes zijn geschoten door Ton Kerklaan, die op 9 augustus jl. overleed. Wat de helaas ook dit jaar overleden Wim Meijer betekende voor bewegend beeld, was Ton eigenlijk voor verstilde beelden.

De avond begon daarom met Nel Fransoo-Sonneveld, die herinneringen ophaalde aan de afgelopen bijna 34 jaar dat ze samen met Ton foto's van Delfgauw, de Oude Leede en Pijnacker heeft gemaakt. Zo'n 15.000 moeten het er zijn en Nel is nog wel even zoet met het beschrijven ervan. Dat zal ze dan vooral doen vanuit Hulst, waarnaar ze onlangs verhuisde. De zaal bracht Ton als laatste groet een geweldig applaus, dat door zijn aanwezige dochter Mary zeer werd gewaardeerd. Nel kreeg voor haar vele werk een mooi boeket en hopelijk kan ze er volgend jaar bij zijn als het Historisch Informatie Punt (HIP) in de bibliotheek tien jaar bestaat.

Oude kaarten
Maar waar iedereen toch vooral voor was gekomen, waren de mooie verhalen over Pijnacker in vroeger tijden. Annette Theeuwsen-Kardol, die de avond weer vakkundig aan elkaar praatte, liet veel prachtige plaatjes zien, vaak voorzien van straatnamen als nuttige oriëntatiepunten. Pijnacker uit de hoogte betekent Pijnacker van boven en waar kun je dat in de geschiedenis beter zien dan op oude kaarten. Op de kaarten van Blaeu uit 1649 en Kruikius uit 1712 zie je de molens aan de Rijskade en is het dorp vooral gesitueerd rondom de huidige Dorpskerk. De Katwijkerlaan en Vlielandseweg liggen ver uit de bebouwde kom. Bij het verschijnen van de kaart van Kuyper in 1867 had Pijnacker 1.600 inwoners. Moderne kaarten laten dan vanaf 1940 steeds meer straten zien, eerst vooral rondom de dorpskern. De uitbreiding van het dorp begint in Delfgauw met de Sanderslocatie en straten genoemd naar tomatenrassen in de jaren '50 van de vorige eeuw. In Pijnacker begint de groei in 1960 met de bouw van de Hoge Noord, gevolgd door de Lage Noord vanaf 1968. Koningshof en de Boezem zijn klaar in 1985, het veilingterrein in 1987, Klapwijk in 1995 en Emerald, Tolhek en Rietlanden in 2006. Keijzershof en Ackerswoude zijn nog niet helemaal gereed. Wat opvalt op de kaarten in de loop van de tijd is dat weilanden en kassen steeds meer verdwijnen om plaats te maken voor bebouwing.

Parachutes
De eerste mens die Pijnacker van boven moet hebben gezien, was Jean Pierre Blanchard. Met een heteluchtballon vloog deze Franse ballonvaarder in 1807 vanaf Den Haag over deze contreien en maakte hij bij Pijnacker een veilige landing. Hij wierp een konijntje overboord dat met een parachute gelukkig veilig op zijn pootjes terecht kwam. Eeuwen later sprongen parachutespringers die vanaf vliegveld Zestienhoven waren opgestegen, wekelijks een gat in de lucht om in de weilanden ten zuiden van Pijnacker te landen. Vanwege overlast van het motorengebrom van de vliegtuigen is daaraan een einde gekomen.

Luchtfoto's
Op de oudste luchtfoto's van het dorp is Pijnacker vooral erg leeg. Heel veel grond wordt ingenomen door de tuinbouw, weilanden en lintbebouwing. Op foto's uit 1965 van het veilingterrein kun je goed zien dat het dorp bij de Hoflandstraat eindigde. Ook vanuit hoge gebouwen heb je een goed zicht op het dorp beneden. Bijvoorbeeld vanuit de toren van de rooms-katholieke kerk aan de Oostlaan die 66 meter hoog is of bouwkranen die soms in het dorp stonden. Ton Kerklaan benutte vaak die gelegenheid om vanaf grote hoogte plaatjes te schieten. Zo stonden en staan er best veel hoge gebouwen en bouwwerken in ons dorp. Niet altijd is vanaf de top gefotografeerd. Schoorstenen bij tuindersbedrijven zien we bijvoorbeeld vaak op oude foto's. Soms waren ze wel 16 meter hoog, maar er zijn er veel afgebroken. Het is jammer dat niet vaak vanaf zo'n hoog punt is gefotografeerd. Ook molens zijn mooie locaties om Pijnacker van bovenaf vast te leggen. En tegenwoordig is er natuurlijk de woontoren bij winkelcentrum Ackershof. Over de schoonheid hiervan verschillende de meningen nog, maar je hebt er wel een prachtig uitzicht.

Vooruitgang
Veel groen is verdwenen door bebouwing, maar tussen huizen en flats is ook veel groen teruggekomen. De spoorwegovergang is vervangen door een rotonde waardoor de randstadrail nu onder de weg doorloopt. Wachttijden voor de neergelaten spoorbomen van een kwartier zijn daarom verleden tijd. Zo heeft elk nadeel zijn voordeel!

Een quiz met vragen over herkenbare plekken betekende het slot van de avond. Maar het moment suprême moest nog komen. Met het lootje dat iedereen bij binnenkomst kreeg, kon een bijzondere prijs worden gewonnen. De Bibliotheek Oostland stelde die beschikbaar. Een bibliotheekmedewerkster trok de twee winnende loten die werden gewonnen door Marianne van der Straaten-Van der Elst en Ans Remmerswaal-de Jong. Samen met Annette mogen zij op een nader af te spreken moment een rondvlucht van drie kwartier boven Pijnacker maken. Een geweldige geste van de bibliotheek en helemaal passend binnen het thema van de avond. Er zullen dan wel veel mooie plaatjes van het dorp worden geschoten! Zo werd het een nostalgische avond die begon met een luchtballon en eindigde met een vliegtuig. Er werd nog veel nagepraat, zoals bij de tentoonstelling over Pijnacker vanuit de hoogte die nog tot begin januari 2020 in het HIP te zien is.

En om bij 'hoog' te blijven, de volgende lezing van het HGOP gaat over Pieter de Hooch, de schilderende tijdgenoot van Johannes Vermeer over wie vanaf 11 oktober een tentoonstelling te zien is in Museum Het Prinsenhof in Delft. Deze lezing wordt verzorgd door Prof. Frans Grijzenhout in De Acker op 31 oktober a.s. Meer informatie over de activiteiten van het HGOP en contactgegevens zijn te vinden op: www.hgop-pijnacker.nl.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant