Lokale ondernemers dreigen dupe te worden van Ja Ja-sticker
De gemeente Pijnacker-Nootdorp werkt op dit moment aan een plan om de zogenoemde Ja Ja-sticker in te voeren. Dit plan leidde onlangs tot flinke beroering, ook bij Telstar Uitgeverij. Het leek er namelijk op dat ook de wekelijkse krant Telstar/Eendracht alleen nog maar bezorgd zou worden bij mensen met een Ja Ja-sticker op de voordeur of brievenbus. Het plan houdt echter in dat kranten wel gewoon bezorgd blijven worden bij mensen die geen Ja Ja-sticker hebben. Met folders ligt dat anders: die krijg je volgens het gemeentelijk plan alleen nog als je een Ja Ja-sticker op de deur hebt.
Ongeadresseerd reclamedrukwerk met talloze aanbiedingen van grote supermarkt-, mode-, bouw- en elektronicaketens is volgens velen van groot belang in de samenleving. Niet alleen de grote ketens folderen, maar ook de kapper in de straat, een kinderopvangorganisatie, een traiteur of de buurtwinkel. De folder wordt nog steeds door de overgrote meerderheid van de inwoners ontvangen en gelezen. Voor de inwoners die dat niet willen is er sinds 1992 de NEE|JA- of een NEE|NEE-sticker voor op de brievenbus.
De gemeente Pijnacker-Nootdorp wil dit systeem omdraaien en inwoners een Ja Ja-sticker laten plakken wanneer ze ongeadresseerd reclamedrukwerk willen blijven ontvangen. Lokale ondernemers slaan alarm, omdat het folderen voor hen van groot belang is.
Actieweek
Sabine Zondag van de PLUS Sabine Zondag foldert bijna wekelijks. De actieweek van PLUS begint op zondag en dus foldert zij in het weekend. Ze vertelt dat ontzettend veel klanten met de folder naar de winkel komen om gebruik te maken van de aanbiedingen. De invoering van de Ja Ja-sticker zou een lelijke streep zijn door haar bedrijfsvoering. “Voor supermarkten zijn acties van groot belang. Ik ben er van overtuigd dat onze folders in een grote behoefte voorzien en goed worden gelezen”, aldus Sabine Zondag die zich er over heeft verbaasd dat de lokale politiek niet eerst in gesprek is gegaan met de ondernemers om wie het gaat en hun verenigingen.
Speelgoedboek
Datzelfde zegt Michiel van Atten van Boekhandel Van Atten. Hij werkt met een digitale nieuwsbrief waarop klanten zich kunnen abonneren, maar die heeft lang niet het bereik van twee belangrijke foldermomenten in het jaar: de najaarsfolder van de boekhandel en het speelgoedboek van Intertoys waar heel veel kinderen bijzonder veel plezier aan beleven. Het zou volgens Michiel een enorm verlies zijn als het speelgoedboek niet meer breed verspreid zou kunnen worden als gevolg van de invoering van de Ja Ja-sticker.
Van Atten kan begrijpen dat de politiek werk wil maken van onze te grote totale afvalberg en ook snapt hij dat de partijen er iets aan willen doen dat grote folderpakketten zo bij het oud papier terechtkomen. Anderzijds vindt hij dat er een goede oplossing moet komen voor folders die wel een grote leesdichtheid hebben. En hij is er van overtuigd dat de najaarsfolder van de boekhandel en het speelgoedboek in een grote informatiebehoefte voorzien. “Je zou verwachten dat de politieke partijen bij zo’n plan eerst in gesprek gaan met de ondernemers die het aangaat. Volgens mij is dat niet gebeurd en dat is jammer.”
Krant geen alternatief
Arthur Wijtman van de gelijknamige fietsenspeciaalzaken in Pijnacker en Nootdorp vindt de Ja Ja-sticker ook een slechte ontwikkeling. “Wij folderen zeven keer per jaar heel gericht. Vooral seizoensafhankelijk. Het betreft uitgebreide kleurenfolders van acht tot zestien pagina’s. De folders verspreiden we heel bewust via de huis-aan-huis-bladen zodat ze niet met een grote stapel papier meteen in de blauwe bak terechtkomen. Wij merken dat heel veel mensen de folder lezen. Het is voor hen een heel gerichte bron van informatie over de mogelijkheden van onze producten. Politici zeggen: kunnen jullie die informatie dan niet in de krant kwijt? Het antwoord is: dat is geen alternatief. De krant gebruik je voor gerichte acties, maar de folders hebben we nodig voor de informatie die een klant graag leest voordat hij naar de winkel komt. Internet is wel een alternatief maar nooit zo gericht als een papieren folder met mooie kleurenfoto’s en prettig geserveerde informatie. Het zou echt heel jammer zijn als we onze folders niet meer bij een groot publiek kunnen verspreiden. Natuurlijk is folderen ook niet goedkoop, maar door het grote bereik is het haalbaar. En als het bereik door een Ja Ja-sticker halveert, wegen de kosten niet meer tegen de opbrengsten.”
Wijtman vraagt zich ook af waarom eigenlijk de blauwe papierbak is ingevoerd. Papier is prima herbruikbaar. Ook is hij van mening dat er veel meer winst te behalen is bij de verpakkingsindustrie. “In onze blauwe overheersen de verpakkingen en niet de folders.”
Bij het opwerpen van een drempel voor inwoners om ongeadresseerd reclamedrukwerk te ontvangen, wordt dus voorbijgegaan aan een aantal belangrijke functies van dit kanaal en de impact op inwoners, lokale bedrijven, drukkerijen, verspreiders en bezorgers. Aldus de lokale ondernemers.
Kwetsbare groep
Een ander aspect is dat vooral kwetsbare mensen die het moeten doen met een niet al te groot inkomen baat hebben bij folders. Bij 43 procent van de consumenten bepalen de aanbiedingen uit de folder het boodschappenlijstje. Daarmee besparen zij tientallen euro’s per week. Deze groep, die financieel het hoofd moeilijk boven water kan houden, weet de weg naar de instituties moeilijker te vinden, wat naar verwachting ook zal gelden voor de aanvraag van de Ja Ja-sticker.
Voor bedrijven zijn folders een belangrijke kanaal om verkoop te genereren, zo blijkt uit landelijk onderzoek. Ze leveren een substantiële bijdrage aan de lokale economie. 29 procent van de retailomzet is direct afhankelijk van ongeadresseerd reclamedrukwerk. Al die kleine en middelgrote ondernemers die dagelijks de handen uit de mouwen steken om hun zaak draaiende te houden en hun klanten het beste te bieden, hebben dit hard nodig. Ze hebben het al lastig door de concurrentie van onlineverkoop op afstand die door de coronacrisis nog extra is versterkt.
Als het effect van ongeadresseerd reclamedrukwerk afneemt, zullen kleine en middelgrote ondernemingen andere media moeten gaan inzetten, zoals kostbare zoekmachinemarketing. Deze verschuiving betekent dus niet alleen minder bezoekers en aankopen voor de middenstand maar ook minder werk voor drukkerijen, reclamebureaus en verspreiders. De plaatselijke bezorgers verliezen hun bijbaantje. Voor 29 procent van de retailomzet zal een alternatief moeten worden gevonden om te adverteren. En dat tegen hogere kosten dan de huidige kosten voor ongeadresseerd reclamedrukwerk.
Ook de politieke partijen en de gemeente krijgen ermee te maken dat het Ja Ja-systeem ervoor zorgt dat ze een groot bereik gaan missen en dat ze andere kanalen moeten gaan inzetten die meer kosten.
Daarnaast bevordert ongeadresseerd reclamedrukwerk gezonde concurrentie. Het is een belangrijk kanaal voor grote ketens. Neem de grote supermarkten en hun ‘prijzenoorlogen’. Deze wedloop wordt voor een deel uitgevochten via de folders die bij consumenten op de mat vallen. Die profiteren daarvan.
Gelopen koers?
De Ja Ja-sticker is nog geen gelopen koers. Een aantal partijen heeft een motie ingediend waarin de verantwoordelijk wethouder wordt verzocht een en ander nader te onderzoeken. De wethouder zal voor het eind van dit jaar met een uitgewerkt plan komen waar de gemeenteraad zich vervolgens over gaat buigen. De lokale ondernemers en hun verenigingen willen graag alsnog bij die planvorming worden betrokken, voordat er onomkeerbare beslissingen worden genomen. Hun uitgangspunt is dat naast de huisaanhuiskranten ook huisaanhuisfolders bezorgd blijven worden bij die mensen die ze graag willen ontvangen. Ze vrezen dat een groot deel van die mensen niet de stap zal zetten om een Ja Ja-sticker te gaan halen bij de gemeente en die op de deur te plakken.
Conclusie: de ondernemers zijn geen voorstander van de Ja Ja-sticker en willen graag met de politiek in gesprek over betere oplossingen voor het verminderen van de afvalberg!
