De hamvraag

Manuela Bijl lucht traditiegetrouw rondom kerst even haar hart op Telstar Online. Een stichtelijk woord, een verhaal uit het hart. Gewoon, omdat het kan.

De jongste puber (14) stelde een paar weken terug de hamvraag: "Ik wil graag zo'n ham op een standaard met een scherp mes om ham te kunnen snijden voor het aperitief, net zoals papa vroeger altijd deed." Die kwam even binnen. De herinneringen knalden op mijn netvlies. Ries in smoking, het wit damasten tafelkleed, de rode kaarsen in de kandelaars, het traditionele vijfgangenmaal met de schoonfamilie en op het aanrecht de ham. Door Ries dagenlang geduldig in flinterdunne plakjes gesneden en natuurlijk gecombineerd met een feestelijk bubbeltje. De jongens ook in dito miniatuur smoking en jacquet keken altijd ademloos toe, zich bewust dat het mes absoluut niet zelf ter hand genomen mocht worden. Een geoliede familie tijdens de feestdagen.

Ries zorgde voor het sjouwwerk met de boodschappen, monteerde feestverlichting in de tuin, snoeide even de buxushaag, een knetterend haardvuurtje in de tuin, propte alle rommel onzichtbaar achter kastdeurtjes en ik kookte, de sterren van de hemel, terwijl de jongens speelden met Lego en de houten trein. Het lijkt een tafereeltje uit lang vervlogen tijden, maar het is pas acht jaar geleden. Toen werd hij ziek, deed middagdutjes en kerst veranderde. Het werd gourmetten bij de schoonouders, waar het ook gezellig en warm was, en een nieuwe traditie was geboren.

Maar Xavier wil dus terug naar vroeger. Ik opper om de ham online te bestellen of in Delft bij de worstwinkel te halen. "Nee, ik wil naar Frankrijk, net als vroeger", en ik antwoord dat hij nooit mee wilde om boodschappen te doen in Lille: "Nu wel. En ik wil vrijdag, na school, want ik ben al om 15.30 uur uit." Ik slik mijn bezwaren over files, drukte, moeheid, gekkenhuis deze tijd in en zeg gewoon ja. We gaan, de 14^e.

Hij slaapt in de auto en ik kijk af en toe naar zijn mooie gezicht met de fluwelen lange wimpers die waaieren over zijn nog net niet volwassen huidje en voel de steek van herkenning dat hij zo op zijn vader lijkt, maar toch zo mooi anders is. En realiseer mij maar weer eens hoe ontzettend veel ik van hen houd. Het wordt een geweldige boodschappentocht, met de kar gevuld tot aan de rand met daarin een varkenspoot van 6 kilo, panaché biertjes, de mooiste wijnen, naar lavendel geurend toiletpapier, stinkkazen en Madeleines.

We ronden de tocht af met een heerlijk diner in de brasserie en rijden naar huis met een geweldige Belgische radiozender die een top 100 uitzendt. Om klokslag 0.00 uur rijden we de straat weer in. De oudste is nog wakker en helpt met inruimen van de boodschappen. Dit jaar host ik voor de eerste keer weer thuis het kerstdiner. Dit jaar blijft ook de stoel van opa leeg, maar aan warmte geen gebrek. Een nieuw samenzijn, een mix van de gourmettraditie met culinaire liflafjes en ongetwijfeld heerlijke puberhumor aan tafel waar moeders niet gespaard blijft.

Daar tussendoor houden we elke dag tussen 17.00-19.00 open huis voor het aperitief, om even kort bij te praten met vrienden, Xavier snijdt elke dag de dunste plakjes, de gasten nemen bubbels mee. Rico houdt animerende gesprekken met de gasten en ik kijk toe. Nieuwe herinneringen met een gouden rand van nostalgie, in de weerspiegeling van mijn glas zie ik zijn vrolijke gezicht. De hand van de meester heeft uitstekend voorgedaan hoe je altijd moet genieten, en zeker nooit met mate.

Manuela Bijl