Jan Janssen viert vijftig jaar Tourzege

Het was zaterdag 21 juli op de dag af vijftig jaar terug dat Jan Janssen als eerste Nederlander in de historie de Tour de France won. De geboren Nootdorper vierde dat met een groot privéfeest bij Van der Valk Nootdorp.

Het feest begon rond een uur of vier. Rond die tijd vijftig jaar eerder was Jan bezig met de beslissende tijdrit van 55 kilometer waarbij hij 54 seconden sneller was dan Herman van Springel. Daarmee maakte hij zijn achterstand van 16 seconden meer dan goed. Jan won de Tour met 38 seconden voorsprong.

Al vijftig jaar geniet Jan van die overwinningsdag en die overwinning. De zwart wit beelden op het middenterrein van de wielerbaan van een huilende Jan die zijn vrouw Cora Lakens (ook een Nootdorpse) omhelst en huilend tegen hun driejarige dochtertje Karin zegt dat papa de Tour heeft gewonnen. Het kind dat haar papa toen een beetje verwonderd aankeek, was zaterdag ook van de partij bij Van der Valk evenals talloze familieleden, vrienden, oud-collegarenners en ander wielervolk. Toenmalig ploegleider Ab Geldermans (nu 83 jaar) was er ook bij met zijn echtgenote.

Naar aanleiding van de grote aandacht die de vijftigste verjaardag van de eerste Nederlandse Tourzege vorige week kreeg, haalde Jan meteen alweer herinneringen op met die en gene. Hij weet alles nog. Daar heeft hij niet eens een dagboek voor nodig. De man heeft altijd alles zo intens beleefd dat gebeurtenissen meteen in zijn geheugen staan gegrift. Zo kan hij nog exact aan de hand van een tekeningetje navertellen hoe de tumultueuze sprint begin jaren zestig is verlopen bij de Ronde van Pijnacker toen Jan won maar zijn zege moest afstaan aan rivaal Gerben Karstens. Jan is het nog steeds ernstig oneens met die beslissing.

Terug naar de Tourzege: eigenlijk is Jan daar al vijftig jaar van aan het nagenieten. Het winnen van de Tour de France is een enorme droom voor iedere wielrenner. Jan Janssen was meer een sprinter dan een klimmer of tijdrijder, zodat hij eigenlijk meer kans maakte op het winnen van klassiekers en andere eendaagse kampioenschappen dan het winnen van een grote ronde met veel 'bergwerk'. En toch won hij zowel de Vuelta als de Tour. En omdat na hem maar heel weinig Nederlanders iets soortgelijks hebben gepresteerd, blijft een man als Jan Janssen iedere keer weer opdraven bij tv-programma's en huldigingen.

Wat daarbij ook meewerkt is zijn vlotte compromisloze babbel. De felheid en het fanatisme waarmee hij fietste zitten nog steeds in zijn hele systeem. Je zag hem zaterdag bij dat feest van de ene plek naar de andere plek scheren, overal mensen omhelzend en praatjes makend. Een paar jaar geleden heeft hij een heel zware vorm van kanker overwonnen en sindsdien lijkt hij weer helemaal het mannetje.

Jan Janssen is de wielersport altijd op de voet blijven volgen en heeft overal een heldere mening over die hij doorgaans niet onder stoelen of banken steekt. Een aantal jaren geleden wist de burgemeester van Apeldoorn – een jonge vent en misschien geen wielerfan – niet wie Jan Janssen ook alweer was. Jan was des duivels. Hoe kon het bestaan dat die burgemeester er niet van op de hoogte was dat hij, Jan Janssen, als eerste Nederlander in 1968 de Ronde van Frankrijk had gewonnen, verreweg het grootste wielerevenement op aarde, en bovendien een prestatie die slechts door één Nederlander is geëvenaard, Joop Zoetemelk in 1980.

Het is mooi dat Jan Janssen er na vijftig jaar nog is en het was ook mooi dat hij het feest kwam vieren in het dorp waar het allemaal begon voor de nu 78 lentes tellende coureur. Het dorp waar hij overwinningen boekte op de voormalige drafbaan en waar hij vanuit school in Den Haag als een bezetene naar toe fietste, naar het ouderlijk huis in de Beatrixstraat. Ga jij alvast maar, zei tweelingbroer Aad, die geen zin had om als een gek te fietsen. Jan wel. Voor hem was iedere meter fietsen een vorm van training om beter en sneller te worden. Het is nooit vanzelf gegaan bij Jan. Tomeloze ambitie en grenzeloos karakter waren echter zo'n aanvulling op zijn talent, dat hij als een van de grootste renners van Nederland de historie in zal gaan, maar zo ver is het nog lang niet. Jan geniet van de historie maar leeft nu!