Gemeenteraad niet de diepte in met grondprijzen

De gemeenteraad heeft geen zin of vindt het niet nodig om verder werk te maken van het narekenen van mogelijk foute grondexploitaties uit het verleden. De raad ging woensdagavond zonder veel debat akkoord met het voorstel van het college van B&W om de aanbevelingen van het onderzoeksrapport van Brink AEF naar de grondprijzen uit te werken in een Plan van Aanpak.

Pas na aandrang van de gemeenteraad ging het college akkoord met alle aanbevelingen in het rapport. De kern daarvan is dat er meer controle moeten komen, dat er standaard gewerkt moet gaan worden met externe taxaties en dat de ambtenaren beter verslag moeten doen van alle processen bij grondtransacties. De onderzoekers signaleerden in hun rapport dat de gemeente al flinke verbeterslagen had gemaakt. Peter van den Heuij van de VVD waarschuwde ervoor de procedures niet te veel dicht te timmeren: je moet ook flexibel blijven en niet te veel verambtelijken. 

Op aandrang van de gemeenteraad gaat het College van B&W excuses aanbieden voor de handelwijze jegens de ambtenaar/klokkenluider die de hele zaak aan het rollen bracht. Deze WOZ-ambtenaar  zag vreemde cijfers toen hij met het project Mercato in Nootdorp bezig was. Toen hij had becijferd dat de gemeente miljoenen euro's te weinig had gerekend voor de grond, is hij meer locaties gaan onderzoeken. Daarbij ontdekte hij dat de gemeente zeer regelmatig te weinig voor bouwgrond voor grote woninglocaties rekende.

De gemeenteraad vindt unaniem dat het College van B&W de melding niet goed heeft behandeld en dat de gemeente niet netjes is omgegaan met de ambtenaar die intussen niet meer bij de gemeente werkt. Ook toen de Telstar/Eendracht er in juni over publiceerde, nam het college de zaak nog niet serieus: de man was geen klokkenluider en hij had geen rapport overhandigd maar slechts zeven A-viertjes. Dat daar wel de cijfers van een groot aantal tot in detail onderzochte locaties op stonden, zei de intussen vertrokken wethouder José van Egmond er niet bij. Manuela Bijl van Eerlijk Alternatief zei dat het college voortdurend om de hete brij heen is blijven draaien. Ze sprak er ook haar afkeuring over uit dat het college pas na aandringen van de raad excuses wilde aanbieden aan de klokkenluider.

Deze man zit helemaal niet op excuses te wachten en ziet liever dat de raad nog eens heel serieus laat kijken naar de cijfers van diverse onderzochte grondexploitaties. Hij zelf heeft dat vorige week alsnog gedaan, toen op verzoek van de raad de cijfers van twee locaties openbaar werden gemaakt. Hij ontdekte toen diverse fouten die worden bevestigd door een onderzoek van een deskundige die wij als Telstar/Eendracht hebben ingeschakeld.

De klokkenluider zegt: als bij deze locaties rekenfouten worden gemaakt, hoe zit het dan met de andere locaties en blijft de conclusie van de onderzoekers dan overeind dat de gemeente niet jarenlang structureel te weinig heeft gerekend voor bouwgrond?

Het werd tijdens de vergadering duidelijk dat de raad niets voelt voor een vervolgonderzoek. De raad heeft vertrouwen in het onderzoek van Brink AEF en is gerustgesteld door hun conclusie dat de gemeente niet structureel te weinig rekent voor bouwgrond. De raadsleden zijn content dat het college de aanbevelingen van de onderzoekers overneemt.

Intussen gaat de gemeenteraad er gewoon mee akkoord dat het College van B&W blijft beweren dat de grond voor Mercato Nootdorp niet voor te weinig geld is verkocht, namelijk 2 miljoen, terwijl de onderzoekers zeggen dat de grond minimaal 4,5 miljoen had moeten opbrengen en onze deskundigen hebben berekend dat de grondwaarde 6,9 miljoen of hoger was. Marieke van Bijnen van de PvdA stelde nog wel dat het college met die houding ook het onderzoek en de onderzoekers te kort doet.

Manuela Bijl gaf aan, net als de onderzoekers in de beeldvormende vergadering al hadden gedaan, dat het geen zin meer heeft om het omstreden project Mercato te laten toetsen op Staatssteun bij de Europese Commissie. "Die commissie zou dan kunnen bepalen of ABB ten onrechte teveel miljoenen heeft binnengeharkt of dat er een vrijstelling verleend zou kunnen worden voor de omstandigheden rondom de grondtransactie. Stel dat de Europese Commissie oordeelt dat ABB zich heeft verrijkt ten koste van gemeente dan zou ABB verplicht kunnen worden tot compensatie, maar een dergelijke dure procedure, tien jaar na dato, is kostbaar en waarschijnlijk kansloos. Het daadwerkelijke misgelopen bedrag zal altijd wel mistig blijven, feit blijft wel dat er miljoenen in rook zijn opgegaan."

Gemeentebelangen had nog wel moties achter de hand voor een vervolgonderzoek of voor een onderzoek naar andere locaties, maar die moties werden na een schorsing toch maar niet ingediend.

Het college gaat de klokkenluidersregeling en het grondbeleid aanscherpen, maar of de grondhouding van college en ambtelijke top 'wij maken hier geen fouten' gaat leiden tot nieuwe klokkenluidersmeldingen over dingen die niet goed gaan, dat is zeer de vraag!

Wij van de Telstar/Eendracht zijn intussen zo geboeid geraakt door de materie dat we er nog geen genoeg van hebben. We denken na over de mogelijkheden om de vertrouwelijke cijfers van andere onderzochte casussen op te vragen en die nader te laten onderzoeken door een objectief deskundig bureau. Een second opinion achteraf… (SO)