Leegloop kazerne zet door
Actueel 293 keer gelezenPijnacker-Nootdorp - Bijna iedereen kent wel een dorpsgenoot die bij de lokale brandweer zit, althans tot een paar jaar geleden, want er zijn de afgelopen periode naar verluidt meer dan twintig vrijwilligers vertrokken bij brandweer Pijnacker-Nootdorp.
Ook enkele doorstromers van de jeugdbrandweer hebben de glimmende helm aan de wilgen gehangen. Er heerst grote ontevredenheid na de totale reorganisatie van Brandweer Haaglanden, maar met name het nieuwe dienstrooster is een drama.
De ellende begon 15 mei 2007 toen de eerste paal werd geslagen van de nieuwe brandweerkazerne aan de Nootdorpseweg in Pijnacker. “Voor die tijd was er vrije opkomst en bestond de ploeg helemaal uit vrijwilligers. Alleen commandant Ries Slappendel was toentertijd in vaste dienst, samen met een of twee dagmedewerkers”, legt een ex-brandweerman uit aan onze redactie. Hij doet anoniem zijn verhaal. “Post Nootdorp werd in die tijd gesloten, omdat er een volwaardige kazerne was bijgebouwd in Leidschenveen en een deel van de Nootdorpse vrijwilligers werd zodoende ondergebracht in onze eigen kazerne.”
Vertrouwen
“Het bleek echter - vooral overdag - steeds lastiger om de autospuit op tijd vol te krijgen met manschappen. Met het uitsterven van de vrije beroepen in het dorp werd het voor een hoop brandweermensen ook moeilijker om een baas te vinden die het wel best vond dat je even op en neer naar de kazerne reed onder werktijd. Er moest hier een oplossing voor worden gevonden. Dat is een feit en ontken ik ook niet.”
De uitvinding kwam: overdag een heuse beroepsploeg en ’s avonds werden de vrijwilligers twaalf uur lang gekazerneerd. Een zogenoemde A- én B-ploeg overdag en elf vrijwillige ploegen in de avond en het weekend. “Je werkte van zeven tot zeven. Dat was ideaal”, zegt de ex-brandweerman. “Belangrijk was ook dat je samen met je eigen ploeg oefende. Eén van de belangrijkste dingen in het brandweervak is immers dat je weet dat je op je maatjes kunt bouwen. Je moet elkaar kunnen vertrouwen in alle situaties.” Er leek dus een nieuwe werkwijze te zijn neergezet waarin iedereen tevreden was. “De vrijwilligers deden en doen ook zeker niet onder voor de beroepsmensen. Het was echt één team.”
Eén korps
Vorig jaar werden er ineens – tot ieders verrassing - ‘informatieavonden’ georganiseerd. “Het ging over de toekomst van de brandweer en onvermijdbaar: bezuinigingen. Er moest efficiënter gewerkt gaan worden en de opmars naar één regionaal korps was in werking gezet. Je werkte plots niet meer bij Brandweer Pijnacker-Nootdorp, maar bij Brandweer Haaglanden.” Het rooster werd omgegooid en in plaats van zeven uur ’s morgens naar huis, werd half acht de nieuwe aflostijd. Ofwel één rooster in Haaglanden. “Dit gaf al direct bezwaren bij mensen met een tweede baan”, vertelt de ex-brandweerman. “De ‘beroeps’ draaien in het nieuwe rooster nu 24 uur en zijn vervolgens 72 uur vrij. Hierdoor zijn er van de ruim 80 vrijwilligers in Pijnacker nog maar 24 nodig en is de rest geplaatst op vier andere posten in Haaglanden.”
Door het vertrek van vrijwilligers ontstaan er overal in Haaglanden gaten in het dienstrooster: “Het kan dus zomaar gebeuren dat je in bijvoorbeeld Loosduinen wordt neergezet. Daar zit je dan ineens in een heel vreemde groep. Ik heb al veel vervelende verhalen gehoord. Daar gaan dingen niet goed. Het is dus niet zo gek dat mensen de club verlaten. Maar geloof mij maar, ook de ‘beroeps’ voelen zich genaaid.”
Groepsgevoel
Het verstikkende rooster, het ‘verplicht’ moeten draaien op andere kazernes en de verziekte sfeer maken het er klaarblijkelijk dus niet leuker op. “Je oefent daarnaast ook niet meer met je eigen ploeg. Dat is nog het meest kwalijk, want brandweerwerk is mensenwerk en groepsgevoel is cruciaal. Of dit uiteindelijk een gevaar gaat opleveren voor de inwoners? Ik vrees het wel. Alleen is het achteraf, als het eens misgaat, heel lastig te bewijzen. Hoe toon je aan dat een groep niet goed op elkaar is ingespeeld? Dat kan dus niet.”
‘Oprotrooster’
Door alle maatregelen die veelal in het tegendeel werken voor de vrijwilligers, stelt de ex-brandweerman zichzelf hardop de vraag of er soms een dubbele agenda is: “Willen ze in Den Haag de vrijwilligers überhaupt wel houden? Ik vraag het mij serieus af. Is er soms een dubbele agenda? Een oud-collega noemde het zelfs een oprotrooster. Zelf ben ik wel van mening dat bepaalde zaken die zijn doorgevoerd echt noodzakelijk waren en dat je er ook zelf het beste van moet maken. Maar een hechte vriendengroep is om zeep geholpen. Dat is gewoon zo.” Op de vraag of de OndernemersRaad te kort is geschoten zegt hij: “Ze hebben niets geconstateerd dat niet volgens de regels is gegaan. Tja. Het nieuwe rooster mocht worden uitgewerkt door de directie, maar aan de gestelde voorwaarden is onvoldoende gehoor gegeven. Er ligt dan wel een sociaal plan tot 2015. Maar er is door de directie ook toegezegd dat ze er voor de betrokken mensen zouden zijn als het nodig zou blijken. Ik en veel collega’s hebben ze niet gezien.”
Buiten dienst
Volgens meerdere brandweermensen die onze redactie heeft gesproken, staat de eerste autospuit op de kazerne van Pijnacker regelmatig buiten dienst: oftewel een “statusje 4”. Dit houdt in dat als er een calamiteit is, er een wagen uit Delft of Leidschenveen moet komen. De reden van uitval ligt in de gecompliceerde dienstwissel. “Daarnaast was er vroeger nog weleens een mannetje over, maar nu zitten er strak zes mensen op de kazerne. Dat is de totale bezetting van een wagen. Dus als er iemand ziek is of te laat, kun je al niet uitrukken ”, zo zegt de ex-brandweerman.
Debat met burgemeester
Hanneke van de Gevel van Eerlijk Alternatief heeft voor vanavond een debat aangevraagd met burgemeester Rik Buddenberg. “Ik heb meerdere anonieme brieven ontvangen van verontruste brandweervrijwilligers”, zegt de politica. “Ik vind het ernst en eis een verklaring van de burgemeester.” Het debat wordt live uitgezonden via de website van de gemeente.
Reactie directie Veiligheidsregio Haaglanden
Met ingang van 1 januari 2010 is de brandweer van Pijnacker-Nootdorp in zijn geheel overgegaan naar de Veiligheidsregio Haaglanden (VRH). Dit betekent dat ook de vrijwilligers sinds 1 januari 2010 in dienst zijn van de VRH. De Brandweer Haaglanden verkeert momenteel in een organisatieverandering. Enerzijds ingegeven door bezuinigingen, maar anderzijds doordat een betere aansluiting bij de maatschappij nodig is en vernieuwing van de organisatie nodig was. Naast vernieuwingen op het gebied van repressie en brandveilig leven is het ook noodzaak om na de fusie van de gemeentelijke brandweerkorpsen zaken als roostervorm, starttijden, geoefendheid en vergoedingen binnen het korps Haaglanden te harmoniseren.
De bezuinigingstaakstelling van ongeveer 10 procent per 1 januari 2015 wordt gerealiseerd door een aantal werkpakketten. Het nieuw ingevoerde rooster maakt hier onderdeel vanuit. Om de bezuinigingstaakstelling te behalen is het nodig dat de totale formatie van de VRH per 1 januari 2015 met ca. 100 fte is gedaald. Op basis van de huidige taakstelling kan deze formatiedaling plaatsvinden zonder dat medewerkers gedwongen ontslagen zullen worden. Door efficiencyvoordelen kan de VRH met deze formatiedaling nog steeds het huidige brandweerzorgniveau garanderen. Dit wordt bijvoorbeeld mede bewerkstelligd doordat een regionaal afschaalmodel beschikbaar is, wanneer door ziekteverzuim niet alle operationele voertuigen bezet kunnen worden. Dit vraagt wel extra inspanning en flexibiliteit van het personeel.
Per 7 januari 2013 is er één uniform rooster voor Brandweer Haaglanden ingevoerd (met uitzondering van de kazernes waar met vrije instroom-vrijwilligers wordt gewerkt, in het Westland en Midden-Delfland). Dit uniforme rooster vergroot de flexibiliteit voor het inzetten van personeel en voldoet aan het eerder door het Algemeen Bestuur vastgestelde materieel- en personeelsspreidingsplan. Met dit rooster wordt een bezuiniging gerealiseerd en blijft ook het brandweerzorgniveau in Haaglanden gegarandeerd.
Vanwege harmonisering van het rooster is er gekozen voor één starttijd voor de operationele dienst en zijn er meer kazernes in de regio waar gekazerneerde vrijwilligers hun diensten draaien. Binnen Haaglanden hebben na de invoering van het nieuwe rooster een aantal gekazerneerde vrijwilligers aangegeven niet meer beschikbaar te zijn voor de brandweer, omdat ze hun brandweertaak niet meer konden combineren met privé of in combinatie met hun werk bij hun hoofdwerkgever (in verband met reistijd of starttijd). Waarbij het uitgangspunt van de VRH is dat de organisatie handelt binnen de wetgeving (Arbeidstijdenwet en het Arbeidstijdenbesluit).
Met de ondernemingsraad van de VRH is afgesproken dat 2013 een pilotjaar is voor het rooster. Een speciaal ingestelde werkgroep zal zorgen voor een evaluatie van het huidige rooster inclusief alle genomen maatregelen (zowel structureel als incidenteel, voor verbetering van het rooster voor de individuele medewerker of vanwege de beperkingen in bijvoorbeeld systemen) en het doen van verbetervoorstellen voor 2014.
Binnen Brandweer Haaglanden staat zowel de directie, als de rest van het management, open voor de mening van het personeel, is er ruimte om op een volwassen manier met elkaar te discussiëren en medewerkers kunnen te allen tijde in gesprek met hun leidinggevende. In een tijd van bezuinigingen en vernieuwing betekent verandering echter niet altijd persoonlijke vooruitgang voor de individuele medewerker, maar zorgt de verandering wel voor een brandweer die staat voor minder slachtoffers en minder schade, die goedkoper is en zorgt voor meer maatschappelijk rendement. En zorgen de veranderingen er bovendien voor dat de VRH de bezuinigingstaakstelling kan realiseren zonder gedwongen ontslagen.
