Afbeelding

Handelwijze Avalex riekt naar fraude

Actueel 209 keer gelezen

Pijnacker-Nootdorp - Het lijkt er sterk op dat de leiding van Avalex zeker een half jaar voor het Dagelijks Bestuur heeft verzwegen dat de cijfers in 2010 veel slechter waren dan verwacht. De verwachting was dat er net als in 2009 stevig winst zou worden gemaakt, maar in plaats daarvan was er een verlies van zo’n 1,3 miljoen euro.

Uit het vorige week uitgelekte rapport over de gang van zaken blijkt, dat de leiding al in november 2010 op de hoogte was van het verlies. Officieel is het Dagelijks Bestuur – dat bestaat uit wethouders van de deelnemende gemeenten – pas in juni 2011 op de hoogte gebracht.

Ook daarna duurt het nog maanden voordat het Dagelijks Bestuur echt actie onderneemt. Op 3 oktober 2011 besluit het DB tot een onderzoek door een externe accountant. Uit het uitgelekte rapport (pagina 49) blijkt dat pas op het allerlaatste moment een ‘voorstel tot creatief boekhouden’ wordt afgeblazen.
Directeur Peter Floor komt met het voorstel om af te wijken van het principe dat de gemeenten ‘de werkelijke kosten’ betalen. In plaats daarvan zou het meerwerk wel worden gerekend maar het minderwerk buiten beschouwing worden gelaten. Daardoor zou het tekort over 2010 met 858.000 euro dalen: van 1.337.000 euro tot 479.000 euro.

De intussen thuis zittende directeur Peter Floor (hij heeft om persoonlijke redenen een time-out gekregen) heeft tegen de onderzoekers verklaard, dat de DB-leden De Prez (voorzitter, wethouder Delft), Jense (secretaris, wethouder Rijswijk) en Van Dijk (penningmeester, wethouder Wassenaar) in eerste instantie instemden met deze variant. De andere DB-leden worden in dit verband niet genoemd.
Hoofd Middelen R. Oosting van Avalex heeft tegenover de onderzoekers van Deloitte gezegd, dat de betreffende variant volledig in strijd was/is met de geldende afspraken tussen Avalex en de gemeenten. Letterlijk zegt hij: “Creatief maar inhoudelijk onzin.”

Op het laatste moment besluit het DB op 3 oktober 2011 om de jaarrekening over 2010 maar even te laten zitten en eerst grondig te laten onderzoeken wat er allemaal mis is.

Bende
Wie het 125 pagina’s tellende geheime rapport van voor naar achter leest, ontdekt met stijgende verbazing dat het organisatorisch en financieel-administratief een bende moet zijn (geweest?) bij Avalex.
De niet goed functionerende en automatisering krijgt de grootste schuld maar er was en is veel meer mis. Eerst de automatisering. Aan het in 2008 aangeschafte systeem is nu door uit de hand gelopen bijkomende kosten 3,5 miljoen euro uitgegeven, terwijl van tevoren een investering van 1 miljoen euro eigenlijk het maximum was.

Het heeft van het begin af aan niet gefunctioneerd. Het was zelfs niet mogelijk om de automatisering van de weegbrug er aan te koppelen. Ook hebben de onderzoekers vastgesteld dat er binnen het personeel grote weerstand was tegen het systeem dat veel te complex zou zijn voor de bedrijfsvoering van Avalex. De suggestie wordt gedaan om serieus te overwegen het maar helemaal in de prullenbak te gooien en voor iets eenvoudigers te kiezen.

Te laat
Het DB van Avalex schrijft - na lezing van het rapport - op 24 april 2012 aan de gemeenteraden, dat er binnen Avalex nu wordt gewerkt aan een verbeterslag, maar feitelijk heeft men – bewust of onbewust - zeker anderhalf jaar de situatie op zijn beloop gelaten.

Formeel was het DB pas in juni 2011 op de hoogte van de slechte cijfers van 2010 maar feitelijk moet al veel langer bekend zijn geweest dat het niet goed zat. De onderzoekers schrijven op pagina 51 dat het Algemeen Bestuur (daar zitten met name raadsleden van de deelnemende gemeenten in) op 20 december 2010 van Avalex-medewerker W. Wijmans bericht krijgen dat de prognose van het exploitatieresultaat over 2010 is dat het 180.000 euro negatief zal zijn. (Waar hij dat bedrag vandaan haalde, wordt niet duidelijk gemaakt.)

Als directeur Peter Floor dan zegt dat de gemeenten aanvullend gaan bijdragen, dan stuurt diezelfde Wijmans op 24 december een bericht naar de AB-leden dat het resultaat over 2010 toch 465.000 euro positief is. Je zou zeggen dat op dat moment bij alle betrokkenen alarmbellen moeten zijn gaan rinkelen.
Volgens Floor zouden de gemeenten over 2010 in totaal nog 856.000 euro moeten bijbetalen, zodat er een positief saldo van 465.000 euro overblijft. Medewerker Van Puffelen van de gemeente Pijnacker-Nootdorp schrijft op 14 januari 2011 aan Oosting van Avalex, dat hij nergens in de stukken kan traceren waar die 856.000 euro betrekking op heeft.

“Jij hebt vast een uitleg”, zegt Van Puffelen. Oosting verwijst naar medewerker Nieuwenhuizen die volgens Floor als enige in de organisatie wist hoe het precies met de verrekeningen met de gemeenten zat. Of er nog uitleg is gekomen, schrijft het rapport niet. Maar duidelijk is wel dat ze ook bij de gemeente Pijnacker-Nootdorp begin 2011 moeten hebben geweten dat het niet lekker zat bij Avalex. Overigens is Nieuwenhuizen later op non-actief gezet.

Tekorten
Uit een brief van wethouder Nico Oudhof van vrijdag 11 mei j.l aan de gemeenteraad van Pijnacker-Nootdorp blijkt, dat in 2011 het tekort van Avalex alleen maar is toegenomen. Bij het tekort van 1,3 miljoen euro in 2010 kan 2,7 miljoen euro over 2011 worden opgeteld. In totaal dus 4 miljoen euro. De wethouder verwacht dat er ook in 2012 tekorten zullen optreden.
Avalex is nu druk bezig met een grootscheeps verbeterplan en wil voor 1 juli de jaarrekeningen over 2010 en 2011 en de gewijzigde begroting voor 2012 op papier hebben. De begroting voor 2013 is nog een brug te ver op dit moment, aldus Oudhof.

Wagenpark
De overschrijdingen van de kosten zitten in allerlei posten: automatisering, meer personeel, meer financieringskosten en ook: meer kosten aan het wagenpark. Ook daar wordt een hoofdstuk aan gewijd. Vanaf 1 mei 2010 is Avalex niet meer zelf eigenaar van het wagenpark. Dat wordt vanaf dat moment geleased.

Het is interessant om te lezen hoe het besluitvormingsproces daarover in zijn werk gaat. Een meerderheid in het DB is voor. Nico Oudhof van Pijnacker-Nootdorp heeft nog wel wat vragen, maar feitelijk is alleen de toenmalige voorzitter van het DB, wethouder Koning van Delft, tegen. Zij vindt dat Avalex te makkelijk zijn bezit ‘weggeeft’.

Het DB neemt nog geen eindbeslissing. Eerst moet er aanvullende informatie komen. Maar als die informatie geen tegenargumenten oplevert, hoeft het DB blijkbaar niet opnieuw bijeen te komen. Een meerderheid is immers voor. De afspraak wordt gemaakt dat directeur Peter Floor nog wat nadere onderbouwing van de cijfers zal leveren. Dat gebeurt en na wat heen en weer mailen komt deze toch zeer essentiële zaak niet opnieuw terug in het DB voor een principebesluit.

Directeur Peter Floor constateert dat de meerderheid voor is en geleidt het leaseplan door naar de Ondernemingsraad. Hij schrijft nog wel even via de mail snerend aan Avalexvoorzitter Koning: “Ik vind het erg teleurstellend dat jij twijfelt aan de financiële haalbaarheid.” (pagina 111)

Achteraf krijgt mevrouw Koning gelijk, want het leasesysteem blijkt tonnen per jaar duurder uit te vallen dan vooraf gedacht en berekend. Alleen al in de periode tussen 1 mei 2010 (ingangsdatum leasecontract) en 31 december 2010 zijn de kosten 379.000 euro hoger dan begroot. (pagina 118)

Terzijde: als de plannen voor leasen in 2009 op tafel komen, schakelt Avalex het bedrijf United Quality in om de mogelijkheden en de voordelen te onderzoeken. Peter Floor zegt dat dit bedrijf daarvoor geschikt is omdat er twee medewerkers in dienst zijn die voorheen bij Roteb Lease hebben gewerkt. Opvallend is dat van de zes inschrijvers tenslotte Roteb Lease als beste uit de bus komt.

De onderzoekers van Deloitte noemen wel het inschrijfbedrag van Roteb Lease (2.356.792 euro) maar niet de bedragen van de andere inschrijvers. Ze schrijven wel dat de vervoerskosten onder meer veel hoger zijn geworden dan verwacht, omdat twee huisvuilauto’s op aardgas wel geleverd zijn maar niet ingezet door Avalex. Dat alleen al heeft tot meer dan een ton extra kosten geleid. Wordt vervolgd!

Ryck
Ook aan de proef Ryck Afval Loont wordt een uitgebreid hoofdstuk gewijd. De onderzoekers schrijven dat de besluitvorming binnen het DB niet kraakhelder is geweest. Het is ook niet duidelijk wie de eigenaar is van het concept.

Pijnacker-Nootdorp heeft als gemeente waar de proef wordt gehouden wel bedongen dat zijn geen financieel risico loopt. Avalex heeft het risico en betaalt de kosten. Die zijn intussen opgelopen tot 846.000 euro. Het financiële risico van Avalex is 500.000 euro en daar kan nog 200.000 euro bij komen. De proef van een half jaar was financieel haalbaar door een eenmalige subsidie van 150.000 euro. Intussen is de proef zonder subsidie verlengd omdat de inzameling van gescheiden stromen op zich succesvol was, maar het ligt voor de hand dat Avalex en de deelnemende gemeenten ook op dit punt de werkelijke kosten en de baten snel op een rijtje gaan zetten.

Geen conclusies
Deloitte schrijft dat de onderzoekers slechts de feiten hebben geanalyseerd en zelf geen conclusies hebben willen trekken. Dat moeten het DB, het AB en de raden van de deelnemende gemeenten zelf doen. Het onderzoek en het verslag daarvan zijn ook niet volledig. Medewerker Nieuwenhuizen van Avalex is ook uitgebreid geïnterviewd maar omdat hij uiteindelijk niet wilde meewerken, is zijn verhaal volledig buiten het rapport gebleven. Verder is duidelijk dat de onderzoeksopdracht zich beperkte tot een tiental vragen. Maar gezien de hoeveelheid ‘shit’ die al naar boven is gekomen, lijkt een diepgravender en meeromvattend onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken bij Avalex door de jaren heen voor de hand te liggen. Het valt ook op dat er heel weinig is gedaan met notulen van vergaderingen van het DB! Soms lees je ook dat er geen notulen zijn of dat de juistheid ervan wordt betwist.

Politieke consequenties
Het is nog niet duidelijk wat de politieke consequenties zijn voor de leden van het Dagelijks Bestuur. Wethouder Marcel van Dijk van Wassenaar – hij is als penningmeester van Avalex uitgebreid geïnterviewd door de onderzoekers – komt er in het rapport niet al te best af. De persoonlijke rol van wethouder Nico Oudhof van Pijnacker-Nootdorp wordt niet of nauwelijks beschreven of genoemd. Duidelijk is wel dat het DB als geheel op afstand heeft bestuurd en heel veel heeft overgelaten aan de leiding van Avalex. Met alle gevolgen van dien. Ook toen er signalen kwamen dat het niet snor zat, greep het DB niet krachtig in. In juni 2010 was intern al duidelijk dat het niet goed zat. Vervolgens gingen er bijna twee jaar voorbij en pas nu worden er echt maatregelen genomen. Intussen liepen de tekorten op van 1,3 miljoen naar misschien wel vijf miljoen of meer!

 

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant