Opkomst en ondergang van een Idylle

In de herfst van 2015 zijn twee braakliggende terreintjes bij metrostation Pijnacker Zuid ingericht als Idylle voor bloemen en insecten. De Idylle zou minimaal vijf jaar bestaan, daarna zou woningbouw plaatsvinden. Dit jaar zijn de graafwerkzaamheden begonnen…

Vanaf 2015 tot 2021 heb ik de ontwikkeling van de vegetatie en de dagvlinders in de Idylle gevolgd met een klein groepje medetellers. Bij de inrichting van het terrein is de grond licht omgewerkt. Daarna zijn 34 soorten inheemse wilde planten ingezaaid, die van nature groeien op kalkrijke voedselarme zandgrond. Deze grondsoort ligt in de Idylle aan de oppervlakte, omdat er tijdens de aanleg van de wijk Tolhek ontzilt zand uit de Noordzee is opgespoten.

Het eerste jaar bloeiden er massaal vroegeling en klaprozen in de Idylle. De zaden van deze pioniers zaten al in de grond en grepen hun kans na het omwerken van de grond. Na verloop van tijd staken steeds meer soorten uit het zaaimengsel de kop op. In 2020 telde ik in de Idylle 100 plantensoorten, waaronder alle ingezaaide soorten. Deze planten leverden geen weelderige vegetatie op met grote, spectaculaire bloemen. Daarvoor was de grond te arm en vaak te droog.

De dappere planten die de extreme omstandigheden in de Idylle overleefden bloeiden wel regelmatig massaal. Dit resulteerde in kleurige tapijten met een steeds veranderend patroon van bloemetjes. Het ene moment was de Idylle roze van de hazenpootjes, dan weer lila van de beemdkronen, lichtgeel van kleine ratelaar en wondklaver, donkergeel van groot streepzaad of wit van de knolsteenbreek: een zeldzame inheemse plant. In 2019 vestigden zich spontaan bijenorchissen in de Idylle. De populatie is uitgegroeid tot circa 70 planten. Daarvan heb ik inmiddels het merendeel getransplanteerd, om te voorkomen dat ze met de Idylle ten onder gaan.

Ondanks de bloemenzeeën viel het aantal vlinders tegen in het terrein. In totaal zijn weliswaar 21 dagvlindersoorten waargenomen, maar de meeste vlindersoorten zijn minder dan tienmaal per jaar aangetroffen. Soms maar eenmaal in zes jaar, zoals: gele luzernevlinder en citroenvlinder. Het talrijkst waren de Icarusblauwtjes en de klein koolwitjes. De meeste vlindersoorten waren slechts op bezoek in de Idylle: ze plantten er zich niet voort. Soorten die dat wel deden, waaronder het Icarusblauwtje, hadden te leiden onder twee extreem droge zomers, waarbij de volledige vegetatie verdorde. Kortom: er gaat met de Idylle geen vlinderparadijs verloren, maar wel een fascinerende heemtuin.

Caroline