Klimmende kikkers

Deze zomer zag ik regelmatig bruine kikkers uit ons tuinvijvertje in de klimkardinaalsmuts klauteren die er vlak achter groeit. Ze sprongen in de struik en klommen verder tot circa een halve meter hoogte. Daar bleven ze korte of langere tijd tussen de bladeren zitten. Soms sprongen ze vanaf hun hoge positie weer met een plons terug in de vijver.

In voorgaande jaren heb ik geen klimmende kikkers in onze tuin opgemerkt. Ik vroeg me af waarom ze dit gedrag opeens vertoonden. Waarschijnlijk was de grond hun te heet onder de voeten geworden door de aanhoudende droogte en hitte. Bruine kikkers zoeken gewoonlijk voedsel op het land, maar vanwege hun dunne huid drogen ze gemakkelijk uit. Dit jaar was de grond rond de vijver kaal en gortdroog, omdat de klimkardinaalsmuts al het water naar zich toetrok. Ik kon me voorstellen dat het in de struik tussen de bladeren een stuk aangenamer was voor de kikkers: lekker warm, maar vochtiger en schaduwrijker dan op de grond. In de struik zaten ook meer insecten, het voedsel van kikkers, maar ik zag ze niet actief jagen tussen het gebladerte. Het klimgedrag van kikkers en padden is al heel lang bekend, maar ik heb het niet vaak gezien. In 2009 ben ik gaan kijken in een tuin in Pijnacker-Noord, waar een pad was aangetroffen in een verlaten winterkoning-nest op anderhalve meter hoogte in klimop. Het verbaasde me destijds dat padden zo goed kunnen klimmen, maar kikkers kunnen er ook wat van. Studiegenoot Lex Kreffer vertelde mij eens over zijn waarnemingen van klimmende kikkers in Kroatië. Wat zijn verklaring voor dit verschijnsel was kon ik me niet herinneren, dus heb ik hem onlangs hiernaar gevraagd.

Lex: “Volgens de Kroatische theorie is het een reactie op de aanwezigheid van ringslangen op de grond. Zowel biologen en de Kroaat in de straat zijn het daarover eens. Nou vermoed ik dat dat in jouw tuin, hoe natuurvriendelijk ook, niet het geval is, dus het moet een reactie zijn op iets anders. Of er moeten andere kikker-etende grondjagers zijn (egels?), dat kan natuurlijk ook. Als het een waarneming van recente datum is, dan zou het een reactie op de temperatuur kunnen zijn. In Kroatië zijn dit soort temperaturen in de zomer heel gewoon en klimkikkers zijn dat ook. Daar zijn het dan vooral groene kikkers, bij jou dus bruine.” Onze achtertuin is geen leefgebied voor ringslangen en egels, maar enkele jaren geleden zat er vaak een kat die zeer gericht op kikkers joeg. Deze ‘kikkerkiller’ leidde niet tot klimgedrag van kikkers. Het was wel de aanleiding om onze tuin zo goed mogelijk kat-dicht te maken.

Caroline