Een mollige rups op de zaaddozen van zeepkruid. (foto Truus van der Hulst)
Een mollige rups op de zaaddozen van zeepkruid. (foto Truus van der Hulst)

Rupsen in zeepkruid

Actueel 541 keer gelezen

Rupsen eten vaak groene bladeren, maar er staat ook wel eens wat anders op het menu. Zo zijn er vlindersoorten waarvan de rupsen voornamelijk zaden consumeren.

Eind augustus stuurde Truus van der Hulst mij een foto van een mollige rups die op de zaaddozen van haar zeepkruid zat. Ze schreef: “Alle rupsen zitten met hun kop ín een zaaddoos. Verstoppertje spelen. Dat heb ik nog nooit eerder gezien. Vind ik zó bizar.” De rups op de foto bezorgde mij een schok van herkenning. Jaren geleden heb ik een rups met vergelijkbaar uiterlijk in gevangenschap opgekweekt. We noemden hem Rupsepups. Het beestje had een pittig karakter. Het was Truus ook opgevallen dat haar rupsen fel reageerden.
Destijds zaten er meerdere dubbelgangers van Rupsepups op de zaaddozen van onze duizendschonen. Op zekere dag zag ik dat één van hen zich met verrassend grote snelheid over de stoeptegels voortbewoog. “Waar gaat dat heen?”, vroeg ik mij af. Ik vermoedde dat hij op zoek was naar een plek om te verpoppen. Een goed moment om hem in een potje te doen en op te kweken tot vlinder. Daarna kon ik vast wel achterhalen om welke vlindersoort het ging. Vlinders zijn doorgaans makkelijker te determineren dan rupsen.
Rupsepups maakte echter geen aanstalten om te verpoppen. Hij leek hongerig, dus voerde ik hem bladeren van duizendschonen. Die werden gretig verorberd. Vlinders zetten meestal hun eieren af op een beperkt aantal plantensoorten: hun ‘waardplanten’. Rupsen ontwikkelen zich alleen goed op de juiste waardplanten. Sommige vlindersoorten hebben vele waardplanten, anderen slechts één of enkele die tot dezelfde plantenfamilie behoren. In de Nederlandse Oecologische flora kun je opzoeken welke vlindersoorten er voorkomen op bepaalde plantensoorten.
Duizendschonen en zeepkruid behoren beide tot de anjerfamilie. In de flora las ik dat er anjeruiltjes op deze planten te verwachten zijn. Er staat een prachtige aquarel bij, geschilderd door Taco Westra, van een anjeruiltje dat een ei afzet in een bloem. Ik verwachtte dat Rupsepups een anjeruiltje zou worden, maar als vlinder was hij veel donkerder van kleur en minder getekend. Tegenwoordig is er veel meer informatie te vinden over rupsen en vlinders, onder andere op de website van de Vlinderstichting. De naam anjeruiltje is verouderd. De rups van Truus lijkt het meest op die van de gewone silene-uil: een zaad etende soort. Misschien werd Rupsepups een ongewone vlinder, omdat hij in de laatste fase van zijn rupsenbestaan niet zijn favoriete kostje had gegeten. Wie zal het zeggen?

Caroline

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant