Dikke Dollie

In het kinderboek ‘Pluk van de Petteflet’, van Annie M.G. Schmidt, speelt een duif genaamd ‘Dollie’, een belangrijke rol. Voor houtduiven heb ik wel eens de bijnaam ‘Dikke Dollie’ gehoord.

Houtduiven zijn dol op rijpe rode krenten die in juni overvloedig te vinden zijn in het Amerikaanse krentenboompje (Amelanchier lamarckii) in onze tuin. Ze landen op goed geluk boven op de boom en grijpen zich met veel gefladder en geritsel vast aan de dunne uiteinden van de takken, waar de krenten zich bevinden. Als ik de grote vogels zo onelegant te werk zie gaan moet ik vaak denken aan hun mooi allitererende, maar weinig flatterende bijnaam. Ook andere duiven worden vaak dik genoemd, maar volledig ten onrechte… Duiven lijken een bol buikje te hebben, maar hun ‘buikje’ bestaat voor een belangrijk deel uit borstspieren. Die zijn goed ontwikkeld bij deze krachtvliegers. Met hun kleine vleugels moeten ze hard werken om het zware lichaam in de lucht te houden. Bij de Wildopvang Delft heb ik vaak houtduiven in de hand gehad. Dan was ik altijd onder de indruk van hun spierbundels. Het zijn dus helemaal geen vette vadsige vogels, maar bodybuilders!

Het ‘bolle buikje’ van duiven krijgt verder vorm door de krop, die boven de borstspieren is gepositioneerd. Daarin kunnen ze efficiënt een heleboel voedsel verzamelen. Deze handige ‘boodschappentas’ gebruiken ze voor hun eigen gemak, maar ook om voedsel naar hun jongen te transporteren. Ze eten vooral zaden en vruchten, maar ook wel andere gezonde vegetarische snacks. Het voedsel vermalen ze in hun gespierde maag, tezamen met steentjes, die ze tezamen met hun voedsel oppikken. In de krop produceren ze ook eiwitrijke melk voor de jongen, een zeldzaam verschijnsel in de vogelwereld. Dollie in ‘Pluk van de Petteflet’ is door Fiep Westendorp getekend als witte duif. Het gaat dus om een sierduif en niet om een houtduif. Dat is niet zo verwonderlijk, want in de tijd dat het boek werd geschreven (1971) waren houtduiven nog schuwe bosvogels die je in de stedelijke omgeving niet tegenkwam. Tegenwoordig leeft naar schatting een kwart van de houtduiven in de bebouwde kom. Het is een van de meest algemene stadsvogels geworden, maar dat was in de vorige eeuw absoluut ondenkbaar.

En dan nog even over die krenten.. De vruchten van de krentenboom worden krenten genoemd, maar het zijn niet de krenten die in het krentenbrood zitten. De krenten die voor menselijke consumptie worden gebruikt zijn gedroogde, pitloze druiven van een druivenras dat zeer kleine vruchten geeft, de Vitis vinifera ‘Korinthiaka’.

Caroline