Projectleider Erik Bulten en wethouder Frank van Kuppeveld met de kaart van Pijnacker. Ze wijzen Klapwijk aan als een zeer geschikte wijk voor aardwarmte.
Projectleider Erik Bulten en wethouder Frank van Kuppeveld met de kaart van Pijnacker. Ze wijzen Klapwijk aan als een zeer geschikte wijk voor aardwarmte.

Aardwarmte lijkt prima bij Klapwijk te passen

Actueel 2.386 keer gelezen

Aardwarmte is heet water dat op een diepte van zo’n twee kilometer onder het maaiveld wordt opgepompt uit de bodem. Hoe dieper je gaat, des te heter het water wordt. Op een diepte van twee kilometer is het water zo’n zeventig graden Celsius en goed geschikt voor het verwarmen van kassen en ook woningen.

In Pijnacker West zijn al twee bronnen actief. Een bij Ammerlaan The Green Innovator, een groene-planten-kweker aan de Nootdorpseweg en een bij Duijvestijn Tomaten aan de Komkommerweg.

Nu zijn er ook in Pijnacker Oost plannen voor aardwarmteboringen. Het bedrijf Wayland heeft een opsporingsvergunning met het oog op liefst vijf bronnen in het gebied Pijnacker Oost en Lansingerland. De bron voor Pijnacker Oost zou ironisch genoeg in de buurt komen van de plek waar een bedrijf een houtstookinstallatie wilde realiseren. Dat plan is van de baan, maar wat tuinbouw/woon/energiewethouder Frank van Kuppeveld betreft, gaat het plan voor een aardwarmtebron wel door.

Hij en gemeentelijk programmamanager Erik Bulten zijn enthousiast over de plannen, maar ze willen zeker niet te vroeg juichen. Het onderzoek is nog in volle gang en dat gaat over meerdere dingen: de beste plekken voor de bronnen, de toepassing van aardwarmte in de nabije tuinbouw en de mogelijkheden voor het aardgasvrij maken van de jaren negentig wijk Klapwijk. De heren verduidelijken in dit verhaal wat zaken.

Co2-neutraal
Beleidsmatig is het uitgangspunt dat Nederland van het aardgas af wil en dat Pijnacker-Nootdorp op lokaal niveau in 2050 helemaal Co2-neutraal wil zijn. Daar hebben we nog dertig jaar voor en in die periode moet nog flink wat gebeuren.

Wethouder Frank van Kuppeveld (CDA) die over tuinbouw, wonen en energie gaat, zegt dat er per wijk en bedrijventerrein naar de beste oplossing wordt gekeken. Nieuwe wijken als Keijzershof en Tuindershof worden meteen gasloos gebouwd. Daar wordt gewerkt met optimale isolatie van woningen en met warmtepompen voor laag temperatuurverwarming. Een openbare aanbesteding voor het warmtenet in Tuindershof (en een deel van Keijzershof) heeft zo’n lagere temperatuur warmtenet opgeleverd.

Aardwarmte van tomatenkweker Duijvestijn was misschien ook een optie geweest, maar water van zeventig graden is eigenlijk ‘zonde van de warmte’ als je het hebt over gloednieuwe woningen. Daar is laagwaardige warmte van rond de veertig graden meer dan genoeg. Nu zijn er natuurlijk mogelijkheden om ‘aardwarmtewater’ twee keer te gebruiken. Eerst in een kas en later in een woning. Hoe kouder het water terug gaat de bodem in, des te efficiënter is de energiebenutting ervan.

Klapwijk
Van Kuppeveld en Bulten zeggen dat ze zo praktisch mogelijk te werk willen gaan. Als je een jaren negentig wijk als Klapwijk zodanig wilt ‘verbouwen’ dat je daar laagwaardige warmte kunt toepassen dan kost dat per woning tienduizenden euro’s qua isolatie, enzovoort. Dat is volgens hen dus niet de oplossing. De Rijksoverheid is met een ‘proeftuinbijdrage’ van 7,5 miljoen euro over de brug gekomen. Dat vergroot hoe dan ook de haalbaarheid.

Juist aardwarmte lijkt daar wel een praktische en relatief goedkope oplossing. Met water van rond de zeventig graden Celsius is het niet nodig om de woningen zwaar te verbouwen en te isoleren. Erik Bulten: “We gaan het komende half jaar onderzoeken wat er kan en wat er moet in de diverse woningtypen in Klapwijk. Je weet van tevoren niet exact hoe warm het water is dat straks uit de bodem wordt opgepompt. Maar los daarvan kunnen we best heel veel zaken op een rijtje zetten. Onder meer ook wat er in de woningen moet gebeuren qua aanpassingen. Nu hebben de meeste mensen een CV-ketel op de hoogste verdieping en straks komt het warme water op maaiveld binnen. Dat kan bepaalde aanpassingen vereisen. Dat gaan we allemaal netjes onderzoeken en vastleggen.”

Vrije keuze
Frank van Kuppeveld benadrukt dat het uiteindelijk een vrije keuze is van mensen om wel of niet mee te doen. Althans, dat geldt voor de mensen met een eigen koopwoning. Een klein percentage is sociale huur van Rondom Wonen. Daar is de vrijheid van de bewoner wat minder groot. Wat we ook hebben gezien in Pijnacker Noord, waar sinds enkele jaren ruim vierhonderd flatwoningen van Rondom Wonen worden verwarmd met aardwarmte van Ammerlaan The Green Innovator die ook het Stanislascollege, zwembad De Viergang en een groot deel van Tuinbouwgebied Noordpolder warm houdt.

Van Kuppeveld: “Het is aan Wayland en aan ons om met een zodanig goed plan te komen, dat de grote meerderheid van de bewoners van Klapwijk graag meedoet. Wettelijk is via de Warmtewet geregeld dat de te leveren warmte niet duurder mag zijn dan anders; dan normaal. Het is mooi om persoonlijk bij te dragen aan het terugbrengen van de Co2-uitstoot en zo het milieu een handje te helpen, maar natuurlijk draait het ook om de centen. Het financiële voordeel voor de mensen is dat ze geen CV-ketel hoeven te exploiteren qua installatie, onderhoud en reparatie. Nogmaals, ik hoop dat er zo’n plan uit komt dat iedereen meedoet. Voor de duidelijkheid: voor wie per se niet meedoet, blijft er aardgas geleverd worden. Tot hoe lang? Dat weet niemand, dat is iets dat in Den Haag door de minister bepaald wordt, zoals we ook niet weten hoe de aardgasprijs zich zal ontwikkelen, maar in elk geval zal er nog een flink aantal jaren aardgas geleverd blijven worden.”

De wethouder kan nog niet zeggen wat de eigen bijdrage van Klapwijkers per woning precies zal zijn, maar het uitgangspunt op dit moment is ‘enkele duizenden euro’s per woning’.

Meekoppelkansen
Natuurlijk vragen burgers zich af: wat gebeurt er nou als de levering van aardwarmte door een storing of een technisch mankement komt stil te vallen? Er moet een back up zijn. Bij Ammerlaan is dat de zogenoemde WKK-installatie die gas verbrandt met als producten elektriciteit en warmte. Een dergelijke back up moet er ook voor Klapwijk zijn. Er zal een absolute garantie moeten zijn dat mensen nooit in de kou zullen komen te zitten of zonder warm douchewater.

Op de langere termijn wordt in Zuid-Holland een totaalwarmtenetwerk aangelegd waarbij verschillende systemen aan elkaar worden gekoppeld, zodat bij uitval en storing het warme water van een andere kant stroomt, zoals ook bij de levering van elektriciteit is geregeld dat bij uitval van een station andere stations het overnemen. Een voordeel in Klapwijk is verder nog, dat het technische werk van de aanleg van een leidingnetwerk voor aardwarmtewater parallel loopt aan het reeds gestarte project Klapwijk Klimaatbestendig. Dit is een openbare werken project waarbij de wijk met veenondergrond deels wordt opgehoogd, waarbij het rioolstelsel deels wordt vernieuwd, de openbare ruimte opnieuw wordt ingericht en ook de totale wateropvang- en –buffering in de wijk wordt verbeterd en vernieuwd. Vandaar de naam Klimaatbestendig Klapwijk (KK).

Klapwijk telt rond de 1500 woningen. (Foto: Morris Bennis)

“Dat noemen wij in de ambtenarij meekoppelkansen”, aldus Erik Bulten over de mogelijke koppeling van de verschillende projecten. In gewone taal: als de straat toch open moet, dan maar meteen voor zo veel mogelijk doeleinden! Het project KK is al gestart en loopt door tot 2028.

Van Kuppeveld en Bulten zijn heel positief over de kansen van het project Klapwijk Aardgasvrij maar willen niet op de muziek vooruitlopen. Er moet nog heel veel worden onderzocht en uitgezocht. Dat gaat het komende half jaar gebeuren. De plannenmakers zullen de inwoners van Klapwijk daar volop bij betrekken en natuurlijk ook de Bewonersvereniging Klapwijk die in principe positief staat tegenover de plannen.

Frank van Kuppeveld tot slot: “We willen alle betrokken mensen zo veel mogelijk meenemen in het proces en gebruik maken van alle kennis die er is. Dat is heel prettig voor die mensen maar ook van belang voor het slagen van dit project. Hoe meer draagvlak er is, des te groter de kans dat het gaat lukken. We hopen dat iedereen net zo enthousiast wordt als wij al zijn, op basis van feiten en winstkansen voor het milieu en onze portemonnee!”

De prognose is dat ergens in kwartaal 3 of 4 van 2021 het sein go or no go wordt gegeven. In gewoon Nederlands: doen we het wel of doen we het niet?

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant