Een draaihals is iets kleiner dan een spreeuw. (Foto: Gerard de Hoog)
Een draaihals is iets kleiner dan een spreeuw. (Foto: Gerard de Hoog)

Doortrekkende draaihals

Actueel 990 keer gelezen

Op 27 augustus werd een draaihals gesignaleerd op een stenig pad langs de N470, dichtbij de Zuideindseweg. Deze zeldzame grijsbruine spechtensoort is alleen tijdens de trektijd te verwachten in de omgeving van Pijnacker.

Het is echt iets bijzonders als een draaihals zich vertoont in Zuid-Holland. In Nederland broeden tussen de 35 en 75 paar draaihalzen, vooral op de Veluwe en in Drenthe. Ze overwinteren in Afrika. Mijn moeder zag jaren geleden tijdens de trektijd in de tuin een onbekende vogel, die geruime tijd op de bestrating rondscharrelde om mieren te eten. Ze maakte een schets en gedetailleerde aantekeningen van het uiterlijk en gedrag van de vogel. Het kon bijna niets anders geweest zijn dan een draaihals.

Zelf heb ik slechts enkele malen in mijn leven een draaihals gezien. Ze zijn niet alleen zeldzaam, maar ook nog eens geheimzinnig en schuw. Ik herinner me een waarneming in Hongarije, heel vroeg in de morgen. We lagen nog te slapen in een vakantiehuisje, toen er vlak voor het slaapkamerraam de roep van een draaihals weerklonk. Mijn man en ik zaten meteen rechtop in bed en enkele seconden later stonden we uit het raam te kijken. Ja hoor, daar zat een draaihals vlakbij in het gras. Daar kun je ons wel voor wakker maken! Recenter zagen we deze kleine spechtensoort bij een nestholte in Drenthe.

De draaihals langs de N470 bleef daar hangen tot 17 september. Mijn man heeft meerdere pogingen gewaagd om hem te zien, uiteindelijk met succes. Mijn zoekpogingen waren tevergeefs, maar bij de tweede poging ontmoette ik Toine Andernach. Hij vertelde me dat hij een boek aan het maken is over de naamgeving van vogels. Naderhand vraag ik Toine naar een verklaring van de naam ‘draaihals’. Hij stuurt een citaat uit ‘Blok en ter Stege 2008’: “Deze spechtensoort heeft een uiterst bewegelijke hals die hij ver kan uitrekken en waarmee hij zijn kop wel een halve slag kan draaien. Met deze karakteristieke bewegingen, gecombineerd met sissende geluiden als van een slang, weet de vogel bij gevaar zijn belager meestal wel af te schrikken.” Toine voegt eraan toe: “De draaihals heeft dus een naam die verwijst naar een eigenschap van een lichaamsdeel. Net als de roodborst, de kruisbek, de koperwiek en vele andere vogelsoorten. Omdat een draaihals kan sissen als een slang en een heel lange tong heeft, zijn de Vlaamse volksnamen adderspecht en slangevogel ook zo gek nog niet. Die lange tong gebruikt hij voor het vangen van mieren, wat dan weer zijn oude Nederlandse naam ‘mierenjaager’ verklaart.”

Caroline

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant