Kievitsbloemen langs Europalaan

In het openbaar groen van Pijnacker-Nootdorp zijn de afgelopen jaren diverse stroken ingeplant met bolgewassen. Daar komen nu al wekenlang bloemen uit voort, met een grote variatie aan vormen en kleuren. Langs de Europalaan vielen me de kievitsbloemen op.

Vroeger had ik op het terras een pot kievitsbloemen met witte en paarse bloemen. Zo nu en dan zaten daar leliehaantjes op: prachtige rode kevertjes, die hun eieren afzetten op verschillende plantensoorten uit de leliefamilie. Ook kievitsbloemen behoren daartoe. De larven van leliehaantjes eten van de bladeren. Aanvankelijk kon ik de larven moeilijk vinden op de plant, omdat ze zichzelf met hun eigen poep camoufleren. Ondanks het geknaag aan onze kievitsbloemen maakten ze regelmatig zaaddozen. De zaden van kievitsbloemen bevatten luchtkamers, waardoor ze kunnen drijven. Door deze eigenschap kunnen de zaden zich via het water verspreiden. Van nature groeien deze planten in uiterwaarden, die in de winter vaak enige tijd onder water staan. Op zulke plekken is het gunstig voor planten om drijfzaden te produceren. De wilde kievitsbloem is een zeldzame inheemse plant die nog vooral in West-Overijssel groeit. Ze worden echter ook veel aangeplant in tuinen. Ze doen het goed op een mengsel van klei en veen. Deze bodemsamenstelling komt veel voor in de omgeving van Pijnacker-Nootdorp.

In onze tuin heeft het drijfvermogen van de zaden weinig nut, dus heb ik de zaden een handje geholpen met de verspreiding. Het duurt een jaar of acht voordat er uit een zaadje een volwassen plant ontstaat die tot bloei komt. De onvolwassen planten bestaan uit enkele groene sprietjes die je gemakkelijk over het hoofd ziet. Lange tijd hebben de kievitsbloemen het goed gedaan in de pot op het terras, maar op zeker moment kwamen er geen bloemen meer tot ontwikkeling. De inhoud van de pot heb ik toen maar in de tuin gedumpt. Na enkele jaren zonder kievitsbloemen doken ze tot mijn vreugde spontaan weer op in de tuin. Nu bloeien er twee vlakbij elkaar onder de beukenheg en een ander tweetal onder de vijgenboom. Uit één bolletje komt maar één bloem. Dat deze bloemen zo dichtbij elkaar staan doet vermoeden dat de bolletjes zichzelf hebben vermeerderd door klistervorming: ze hebben een zijbolletje gevormd. Op internet heb ik gezocht naar een verklaring van de naam, maar daar kon ik weinig over vinden. Vermoedelijk vond de naamgever de bloem op een kievitsei lijken. De paarse kleur klopt natuurlijk niet, maar vorm, formaat en vlekkenpatroon doen er wel aan denken. En ze bloeien als de kieviten broeden.

Caroline Elfferich