Oostland Literair presenteert nieuwe verhalenbundel

Zullen wij ooit leven in vrijheid? Zo eindigt het gedicht van Oostlandse schrijver Jeroen den Harder. Het gedicht komt uit het boek: ‘2020, 75 jaar vrijheid´. Het boek werd onlangs in het gemeentehuis van Lansingerland gepresenteerd. Het boek is een uitgave van Oostland literair, waarin verhalen en gedichten van 13 Oostlandse schrijvers en een gastschrijfster zijn gebundeld. De verhalen uit de Tweede wereldoorlog mogen niet verloren gaan. Vrijheid is een relatief begrip dat gekoesterd en beschermd moet worden. Deze gedachte vormt de rode draad tijdens de presentatie.

2020 is het jaar waarin Nederland 75 jaar vrijheid viert, een historisch herdenkingsjaar. De generatie die de oorlog bewust heeft meegemaakt verdwijnt langzamerhand. Deze verhalen mogen niet verloren gaan. Wat weten de jongeren nog over de Tweede Wereldoorlog en hoe is het om 75 jaar in vrijheid te leven? Vrijheid is immers niet vanzelfsprekend. Speciaal voor het herdenkingsjaar bundelden auteurs en dichters van Oostland literair verhalen en gedichten over vrijheid in de ruimste zin van het woord. De verhalen gaan over soldaten, verzetshelden en over gewone mensen van toen en nu. Wat ze dachten, denken, hoe ze handelden en handelen. Het boek bevat verhalen die je bijblijven, ontroeren en aan het denken zetten. “We zijn samen verantwoordelijk om vrijheid door te geven aan nieuwe generaties”, zegt Nick Steenkamp, voorzitter van Oostland literair. 

- NB. Dit samenzijn was een tijdje geleden. De afstand-regel was nog niet aan de orde. 

Steenkamp studeerde Andragogische- en pedagogische wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Leiden. In 1980 werd hij persvoorlichter en vervolgens woordvoerder van de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Na enkele jaren volgde zijn benoeming tot Kabinetschef van het departement. Naast zijn reguliere werk heeft hij verschillende boeken geschreven en schreef hij mee aan vier bundels van Oostland Literair. Voor 2020 schreef hij de inleiding. “Voor mij betekent vrijheid het herstel van onze vrije en open democratische rechtstaat. De rechten en vrijheden, die daaruit voortkomen, zijn niet vrijblijvend. Ze scheppen voor iedereen een verantwoordelijkheid voor het behoud en het versterken ervan.” 

De burgemeesters en Phoenix.

De eerste exemplaren van het boek werden uitgereikt door de driejarige Phoenix Sie, zoontje van schrijfster Rianne Sie-van Dijk, aan de burgemeesters Pieter van de Stadt van Lansingerland en Francisca Ravestein van Pijnacker-Nootdorp. De kleuter staat op de cover van het boek. “Phoenix is de jeugd, onze toekomst en zal nooit beseffen hoe het is geweest om te leven in die afschuwelijke oorlogsjaren. Dit boek draagt bij aan een stukje historisch besef en ooit zal hij het ook lezen”, zegt Steenkamp. Ook burgemeester Ravestein vindt het belangrijk dat de verhalen van de oorlog worden doorgegeven. “Deze vrijheid is niet vanzelfsprekend. We moeten dit koesteren en onderhouden. We moeten dankbaar zijn dat we in een land kunnen leven waar we vrij zijn en we moeten zorgen dat we dat ook zo houden. Ik vind het daarom een schitterend initiatief van Oostland Literair”, zegt burgemeester Ravestein. 

Vooral het verhaal: ‘Vrijheid is een werkwoord’ geschreven door Willem de Vreede, sprak de burgemeester aan vanwege de titel. “vrijheid moet je inderdaad voor werken, voor strijden en ervoor zorgen dat je die behoudt. Dat is ontzettend belangrijk en een opgave voor ons allemaal”, zegt burgemeester Ravestein. Volgens burgemeester van de Stadt is het belangrijk om de verhalen door te geven, omdat de generatie die de oorlog heeft meegemaakt, niet makkelijk erover praat. “De verhalen hebben waarde voor degene die het vertellen en voor degene die het aanhoren. Met de bundel hebben jullie aangegeven hoe kwetsbaar de herinnering aan de oorlog is”, zegt hij. 

Ook Libanon-veteraan Jos Thewessen krijgt een eerste exemplaar. Deze ‘blauwhelm’ van de VN-vredesmacht vertelt tijdens de bijeenkomst over zijn ervaring in een oorlogsgebied, want de bundel 2020, 75 jaar vrijheid gaat niet alleen over de Tweede Wereldoorlog. Op zijn 16e begon Thewessen zijn 39-jarige loopbaan bij de koninklijke landmacht. In 1981 nam hij deel aan de eerste buitenlandse VN vredesmissie. Hij werd uitgezonden naar Libanon. Hij belandde in een totaal andere wereld. Een wereld van verwoesting gijzelingen intimidatie en beschietingen. “Het was een buitengewoon zware klus”, zegt Thewessen. “Vrijheid is iets wat we moeten koesteren, beschermen en blijven vieren. We hebben de verantwoordelijkheid om dit door te geven aan de volgende generaties. Dit boek zal er zeker bij helpen”, besluit hij zijn betoog. Veertien auteurs werkten aan de bundel mee en schreven zowel verhalen als gedichten voor de uitgave. De auteurs zijn: Theo Akse, Kim Bengtsen, Femmy ten Cate, Hans Cieremans, Jeroen den Harder, Dirk Langstraat, Adriana Madderom, Gerard van de Schootbrugge, Rianne Sie-van Dijk, Marguerite de Ruijter, Nick Steenkamp, Ineke Verkade, Willem de Vreede en Arno Weijgertse. Adriana Madderom is gastschrijfster en komt oorspronkelijk uit Huurhugowaard. Begin jaren tachtig won ze de hoofdprijs van een korte verhalenwedstrijd in de Libelle. Daarna schreef ze regelmatig voor Libelle en Margriet verhalen. Op dit moment schrijft ze maandelijks een column voor een katholiek mededelingenblad. Voor de bundel schreef ze het verhaal ‘Appelkindje’. 

“Ik heb de Tweede Wereldoorlog niet bewust meegemaakt, omdat ik een paar maanden voor de bevrijding ben geboren. Maar ik hoef maar naar het nieuws te kijken om te beseffen dat het een weelde is om in een land te wonen zonder oorlog. Daarom laat ik de hoofdpersoon in mijn verhaal, ondanks haar dementie, nadrukkelijk zeggen dat herdenken zo belangrijk is.” Aan de bundel schreef ook de Nootdorpse dichter en auteur Gerard van de Schootburgge mee. Van de Schootbrugge is een oorlogskind, geboren in pril 1945. “Toen ik ter wereld kwam, was het allergrootste leed waarschijnlijk al geleden. Maar mijn moeder heeft mij gedragen tijdens de hongerwinter.” De verhalen van zijn oom die tijdens de hongerwinter over de IJssel op zoek ging naar eten, vormen de leidraad voor zijn verhaal: ‘Voor een zak bonen’. Ook Marguerite de Ruijter schreef een verhaal in de bundel. Ze is een van de drijvende krachten achter Oostland literair. De Ruijter is journaliste, blogger en tekstschrijver, ook gaf ze meerdere boeken uit. Voor 2020 schreef ze ‘De verhalenmarkt’, gebaseerd op haar moeder, die als kind de oorlog meemaakte. 

“We moeten zorgvuldig met onze vrijheid omgaan, die koesteren en bewaken. We hebben de keuze, dus gebruik die goed”, zegt ze. Nieuwsgierig geworden naar het boek? 2020, 75 jaar vrijheid is bij elke boekhandel te bestellen en kost 10 euro. Oostland Literair is in november 2013 opgericht door Bibliotheek Oostland met als doel om samen met plaatselijke schrijvers en dichters een gezamenlijke bundel uit te geven. Dat gebeurde tijdens de Boekenweek van 2014 in de bibliotheek van Pijnacker-Nootdorp. Het eerste exemplaar werd toen uitgereikt aan de bekende Iraans-Nederlandse schrijver Kader Abdolah, die de auteurs opriep vooral te blijven schrijven. Dit advies hebben de schrijvers opgevolgd. Het succes van de eerste gezamenlijke bundel smaakte duidelijk naar meer. Daarom verscheen in 2015 ‘Te Gek voor Woorden’, een tweede bundel met opnieuw lokale schrijvers uit de gemeenten Lansingerland en Pijnacker-Nootdorp. Tegelijkertijd met de verhalenbundel kwam ook de dichtbundel ‘Waanzin’ uit. Daaraan werkten zes Oostlandse dichters mee. In 2015 volgde een kerstbundel, ‘Dennengeur & Kunstsneeuw’ en in februari 2017 ‘Passievol’. De Ruijter roept iedereen met schrijfambitie om kennis te maken met het schrijversplatform Oostland Literair en zich aan te sluiten bij de groep. Website: www.oostlandliterair.nl. (AB)