Rond dambordje is een korstmos die op stoepen groeit (foto: Caroline Elfferich)
Rond dambordje is een korstmos die op stoepen groeit (foto: Caroline Elfferich)

Rond dambordje en muurschotelkorst

Actueel 2.117 keer gelezen

Pijnacker-Nootdorp - Een poosje geleden maakte Michel Barendse, voormalig stadsecoloog van Pijnacker-Nootdorp, mij attent op korstmossen die op stoepen groeien. Ze zijn niet zo fraai en opvallend, maar het zijn echte overlevingskunstenaars.

Korstmos is een samenwerkingsverband tussen een schimmel, een alg en soms nog een derde organisme. Door samen te werken kunnen ze op extreme plekken groeien, zoals stoeptegels. Michel wijst op een talrijke lichtgrijze soort, die doet denken aan een vogelpoepje of een platgetrapt kauwgompje. Het is een onregelmatige ronde vlek, vaak niet veel groter dan een twee euromunt. We ontdekken ook nog een andere soort met meer kleur en structuur. De volgende dag stuurt Michel mij foto’s van de korstmossen die we gezien hebben. Hij heeft getracht ze te determineren, maar voegt er aan toe: “Met de zekerheid dat niets zeker is en zelfs dat is niet zeker.” Korstmossen zijn lastig op naam te brengen, dus vraag ik korstmos-specialist Laurens Sparrius of hij de determinatie van Michel kan bevestigen. Laurens schrijft: “De soorten op de foto’s zijn: rond dambordje en muurschotelkorst. Die komen veel voor op oude betontegels. Na 25 jaar zijn de tegels zo verweerd dat de korstmossen zich razendsnel vestigen en niet meer goed weg te poetsen zijn, omdat het reliëf van de tegels dieper is geworden.”

Waarschijnlijk komen er nog meer soorten korstmos voor op stoepen in de omgeving van Pijnacker, maar dat heb ik verder niet onderzocht. Wel valt het me op dat de korstmossen niet gelijkmatig zijn verspreid. In de straat Thurlede (Tolhek) zijn veel korstmosjes tamelijk gelijkmatig over de stoep verdeeld. In straten in Klapwijk zie ik vaak plekken waar veel korstmosjes dicht bij elkaar groeien, terwijl ze in de rest van de straat nauwelijks voorkomen. Waar zouden die verschillen door worden veroorzaakt? Korstmos groeit langzaam en daarom verwacht ik dat ze in oude wijken talrijker zijn dan in nieuwe, maar dit verschil is niet zo eenduidig.

Als ik Laurens vraag naar een verklaring antwoordt hij: “Op sommige nieuwe stoeptegels met een ruw oppervlak vestigen rond dambordje en muurschotelkorst zich soms al binnen tien jaar. Vocht en het achterblijven van organisch materiaal kan tot een toename van korstmossen leiden. Dat wordt vooral door de ruwheid van de steen bepaald: op ruwe steen loopt het regenwater minder snel weg en blijft stof en dergelijke in de poriën achter. Sommige gemeenten gebruiken tegenwoordig tegels met een ruw oppervlak om te zorgen dat er minder regenwater in het riool komt.”

Caroline

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant