Anja Brand wil het onzegbare zegbaar maken

Pijnacker - "Met kunst maak je het onzegbare zegbaar, dat is voor mij eigenlijk het belangrijkste", zegt Anja Brand (49), opgegroeid in Lisse. "Kunst hoeft niet persé echt te lijken, maar dan kan het je nog steeds wel raken."

"Eigenlijk ben ik helemaal niet met kunst groot gebracht. Ik tekende zelf heel graag, het was voor mij een uitlaatklep en een manier om mijn gedachten te ordenen. Ik ben een autodidact en na allerlei cursussen tekenen en schilderen ben ik uiteindelijk in 2012 de docentenopleiding aan de Kunstacademie in Rotterdam gaan doen. Nadat ik een eigen bedrijf op cultureel vlak had gehad wilde ik graag de omslag maken naar het onderwijs. Het leek mij gewoon ontzettend mooi om mensen via kunst een andere kijk op de wereld te geven en hen vaardigheden aan te leren om zichzelf uit te drukken. Inmiddels werk ik als kunstdocent op middelbare scholen. Daarbij moet je kijken wat er voor mogelijkheden zijn; ik ben wel voor vernieuwing, maar aan de andere kant wil je ook de normen en waarden uit het verleden niet verliezen, dat vind ik wel een dilemma eigenlijk. Ik wil kunst graag betrekken in de technologie, daar zijn veel ontwikkelingen gaande. Alleen vind ik dat de speelsheid van jongeren en hun persoonlijke ontwikkeling daarin ontbreekt."

"Wat doet die technologie eigenlijk met ons? En dan heb ik het nog niet eens over de bewustwording. De vraag is of jongeren al over al die ingewikkelde dingen na zouden moeten denken, we moeten oppassen dat ze niet overvraagd worden. Vakken als handvaardigheid en tekenen zijn vaak ernstig verwaarloosd op basisscholen, daar is helaas meestal ook geen geld voor een vakdocent. Kunst reflecteert op wie jij bent als persoon, hoe jij als mens daarin kunt groeien. Ik vind dat kunst daar een belangrijke rol in speelt. Kunst en cultuur zijn voor mij een soort uitlaatklep in hoe je je verhoudt tot de wereld. Wie ben jij ten opzichte van anderen? Het is een soort zelfreflectie voor mij. Bij het vak CKV (Culturele en Kunstzinnige Vorming) is het doel om iedere jongere kennis te laten maken met kunst en cultuur en te leren zich daar een mening over te vormen. Ze hoeven het niet mooi te vinden, als ze er maar iets van vinden. Kijken en doen proberen we te combineren, zoals het maken van kunstzinnige robots. Hedendaagse kunst is ook vaak kritisch of een reflectie op de maatschappij."

"Het laatste half jaar heb ik alleen tekeningen gemaakt. Ik ga wel weer schilderen, maar daar moet ik gewoon wat meer rust voor hebben. In het verleden heb ik allerlei verschillende periodes gehad, zo heb ik een jaar lang alleen met blauw geschilderd. Eén van de favoriete schilderijen die ik gemaakt heb is een 'kindertekening' van een meisje dat op het strand staat en blij is, maar tegelijkertijd ook niet. De zee herbergt de metafoor van plezier en gevaar in zich; Er zit speelsheid en diepgang in. Ik wens dat de inwoners van Pijnacker-Nootdorp beseffen dat kunst veel meer is dan een schilderijtje aan de muur en dat het belangrijk is omdat het reflecteert op hoe jij bent ten opzichte van de ander. Het kan je op gedachten brengen, leert je vragen stellen over het leven."

"Onlangs heb ik een meditatief keienpad met blauwe geraniums erlangs ontworpen in de tuin van de kerk aan de Oostlaan, daarbij gaat het om respect voor de plek en religie. Soms vraag ik me af waarom zo weinig mensen de rust nemen om zo'n soort pad te bewandelen. Ik geef ook tekenles aan kinderen in het dorp. Die uitdrukkingswereld van kinderen vind ik gewoon ontzettend mooi, fantasie en werkelijkheid die nog een beetje door elkaar lopen. Tegenwoordig moet alles maar mooi en leuk zijn, en soms doe je daar zelf ook aan mee, maar dat is natuurlijk niet de werkelijkheid. Als kunstdocent komt alles langs, maar dat is wel hoe het echte leven in elkaar zit. Ik vind het daarbij belangrijk om alle vormen van kunst te onderzoeken en open te staan voor ontwikkelingen. Mijn wens is dat andere mensen dat ook doen om te ervaren wat kunst voor je kan betekenen."

Kijk voor meer informatie op www.anjaranja.nl.