Benoeming wethouders gaat niet door

Pijnacker-Nootdorp - Er is nog steeds geen nieuw college van B&W in Pijnacker-Nootdorp. Formateur Bob van der Deijl van het CDA gaat overleggen met CDA, VVD en D66 en komt zo snel mogelijk met een “ander voorstel”. Concreet kan het nog alle kanten op.

Het was de bedoeling om in de raadsvergadering van woensdagavond 28 mei alvast drie van de vier wethouders te benoemen en een werkgroep in te stellen die op zoek zou moeten gaan naar de beoogde vierde wethouder.

In plaats daarvan verzocht formateur Bob van der Deijl van het CDA aan het begin van de raadsvergadering het onderwerp ‘benoeming wethouders’ en ook de bespreking van het hoofdlijnenakkoord van de agenda af te halen. Hij sprak van een “betreurenswaardige impasse”. 
De stellingname van Van der Deijl was een reactie op het verzoek van acht van de twaalf raadspartijen om te wachten met het benoemen van de beoogde drie (van de vier) wethouders: José van Egmond van het CDA, Jaap van Staalduine van D66 en Peter van Haagen van de VVD. Terzijde: dat zijn drie van de vier huidige wethouders.

De acht partijen hadden op 28 mei rond de middag de volgende mail naar formateur Bob van der Deijl en de andere betrokkenen gestuurd: “Gisterenavond hebben wij overleg gevoerd met een aantal partijen binnen de raad. Onze partijen hebben grote moeite om vandaag maar een gedeelte van het college te benoemen. Wij stellen voor om dit raadsvoorstel van de agenda te halen en ons de tijd te geven om met z’n allen tot een gezamenlijk gedragen college te komen. Dit is in het belang van de hele gemeente en de te benoemen wethouders. Een raadsbreed gedragen hoofdlijnenakkoord verdient een raadsbreed college. Dit verzoek is gisterenavond reeds neergelegd bij de CDA-fractie.”

Deze mail is ondertekend door acht van de twaalf partijen: Eerlijk Alternatief, Gemeentebelangen, GroenLinks, Groep Noordzij, Leefbaar Pijnacker-Nootdorp, Partij van de Arbeid, Partij voor de Dieren en Trots. Opvallend is dat ChristenUnie/SGP als enige niet-romppartij de bovengenoemde mail niet heeft ondertekend.

Nadere uitleg
Het onderscheid romppartij en ledenmaatpartij is tijdens het proces ontstaan. De drie romppartijen zijn CDA, D66 en VVD: zij vormen als het ware één front; willen met elkaar door regeren en claimen alle drie een wethouderspost, waarbij de huidige wethouder blijft zitten cq doorgaat. De andere partijen zijn de ledenmaatpartijen. Tijdens het raadsbrede overleg over de inhoud van het beleid bleek een meerderheid van mening dat er een vierde wethouder moet komen. Ze hebben meerdere kandidaten aangedragen, maar die zijn het allemaal niet geworden. Ze wilden niet, werden niet geaccepteerd en/of trokken zichzelf terug. Vandaar het voorstel van de formateur: we benoemen er nu alvast drie en we gaan rustig op zoek naar de vierde.

Mening partijen
Na een schorsing gaven alle partijen hun mening. De VVD was duidelijk op ramkoers, sprak van een vertrouwensbreuk en wil zo snel mogelijk een “stabiel gemeentebestuur”. CDA en D66 betreurden de gang van zaken maar waren het eens met Van der Deijl dat de benoeming van de wethouders niet kon doorgaan. Gemeentebelangen hield het kort: eens met de formateur. ChristenUnie/SGP beperkte zich ook tot een paar woorden: “Jammer dat we weer over elkaar zitten te praten in plaats van met elkaar.”

GroenLinks, PvdA en Partij van de Dieren waren het oneens met de stelling van de VVD dat er een vertrouwensbreuk is. Hun opvatting: we hebben waardering voor het eerste deel van het proces, waarbij is gestreefd naar een raadsbreed verhaal over de inhoud van het beleid voor de komende vier jaar en een open coöperatieve bestuursstijl zonder tegenstelling tussen coalitie en oppositie. Maar we willen wel in dezelfde stijl in één keer een college met vier wethouders aanstellen. Trots, Groep Noordzij en LPN deelden die mening.

Eerlijk Alternatief stelde een aantal vragen over het nu verder gaat. Formateur Bob van der Deijl wilde daar niet inhoudelijk op ingaan, maar eerst nader overleg met de drie romppartijen CDA, D66 en VVD.

Wat nu?
Er zijn meerdere mogelijkheden: de drie romppartijen gaan toch met drie wethouders aan de slag, mogelijk met gedoogsteun van ChristenUnie/SGP, dat met twee zetels precies voor een meerderheid zorgt: 16 zetels op een totaal van 31.

Toch met drie wethouders aan de slag gaan zou echter een breuk met het hoofdlijnenakkoord betekenen. Daar staat in: geen tweedeling coalitie/oppositie maar in een open sfeer en transparant beleid maken dat zo veel mogelijk raadsbreed wordt gesteund. De drie romppartijen kunnen dus niet zomaar ‘de vierde wethouder’ achterwege laten, zonder het hoofdlijnenakkoord te schenden.

Er zijn meerdere scenario’s denkbaar en intussen blijft Pijnacker-Nootdorp in de race om winnaar te worden van de wedstrijd: welke Nederlandse gemeente heeft als laatste het nieuwe college rond? (SO)