Grasveld in verandering

Dit jaar maakte mijn moeder mij erop attent dat hun grasveld tegenwoordig anders is dan vroeger. Er groeit veel mos in en andere plantensoorten. Het gras ziet er ook anders uit. Van anderen hoort ze vergelijkbare verhalen.

Zo op het eerste gezicht ziet het gazon van mijn ouders er groen en goed onderhouden uit, maar het is inderdaad geen gelijkmatige grasmat die uit louter grassprieten bestaat. We wisselen van gedachten hoe dat zou kunnen komen. In grazige vegetaties kunnen tientallen plantensoorten en mossen voorkomen. Deze soorten concurreren met elkaar om de beschikbare ruimte. Allerlei omstandigheden bepalen welke soorten zich kunnen handhaven in de grasmat: de samenstelling van de bodem, het vochtgehalte en de hoeveelheid zonlicht spelen een belangrijke rol, maar ook het beheer heeft grote invloed. In juni bekijk ik samen met mijn moeder hun grasveld. Er groeit veel gewoon haakmos in: een mos-soort die algemeen voorkomt in vochtig grasland. Het was in juni echter niet vochtig, maar juist gortdroog en warm. De grond was keihard onder de vegetatie. Zulke periodes van aanhoudende droogte zijn de afgelopen jaren regelmatig voorgekomen tijdens het groeiseizoen van het gras. De grassoorten die vaak worden gebruikt voor de aanleg van gazons, omdat ze een mooie gelijkmatige grasmat opleveren, zijn niet allemaal bestand tegen periodes van aanhoudende droogte. Mossoorten, waaronder gewoon haakmos, kunnen zulke droge periodes wel overleven en zijn daardoor in het voordeel ten opzichte van het gras. Mijn moeder merkt op dat grasvelden vroeger ook wel eens geel werden in de zomer, maar als het daarna weer regende dan herstelde het gras zich gewoonlijk snel. Bij een korte periode van droogte kan het gras inderdaad geel worden, terwijl de wortels blijven leven. Als de droogte echter lang aanhoudt, dan gaan ook de graswortels dood. Daardoor ontstaan kale plekken in de grasmat waar mossen en andere planten zich kunnen vestigen. Ook eenjarige grassoorten zoals straatgras, krijgen een kans op de braakliggende grond. De veranderingen in het grasveld van mijn ouders, en dat van vele anderen, worden waarschijnlijk voor een belangrijk deel veroorzaakt door klimaatverandering. Sommige mensen geven hun gazon water in periodes van droogte, maar we vinden het zonde om daar drinkwater voor te gebruiken. Grasvelden in tuinen vind ik prachtig, met uitzondering van kunstgrasvelden. Wat mij betreft mogen er best wat mossen en andere planten in groeien. Daar is mijn moeder het mee eens, maar een ouderwets grasveld vind ze wel mooier en fijner om op te lopen.

Caroline