Paul Bergen met het prachtige boek. Zaterdagmiddag is hij een paar uur bij Van Atten om het boek te signeren.
Paul Bergen met het prachtige boek. Zaterdagmiddag is hij een paar uur bij Van Atten om het boek te signeren.

Paul Bergen signeert vanmiddag muziekfotografieboek Nineties Spirit

Actueel 1.866 keer gelezen

Muziekfotograaf Paul Bergen, geboren in Delft en van zijn zesde tot zijn 44ste woonachtig in Pijnacker, en intussen 65 lentes jong en fris, heeft in zijn 35-jarige carrière vele grootheden voor zijn lens gehad. Samen met uitgeverij teNeues selecteerde hij circa 250 indringende portretten en uitbundige live-foto’s voor zijn boek Nineties Spirit, Music Caught On Camera

Underdogs, rising stars en headliners als Nirvana, David Bowie, Red Hot Chili Peppers, Prince, U2, Rolling Stones, Pearl Jam tot Tori Amos zijn vastgelegd in dit unieke tijdsdocument. Het prachtige liefhebbersboek in groot formaat is ook verkrijgbaar bij Boekhandel Van Atten in Pijnacker. De prijs is 60 euro. Zaterdag is Paul bij Van Atten om over zijn boek te vertellen en het te signeren. Onlangs zaten we in gezelschap van Erik Bevaart en Marcel Mulhuyzen een paar uur met hem te bomen op het terras van 1837 in Nootdorp. 

Toen bleek ook dat Paul buiten een fotoboek met slechts korte teksten ook heel goed een ‘verhalenboek’ over zijn carrière als muziekfotograaf zou kunnen uitgeven. Hij reisde de hele wereld over, tot in de verste uithoeken, en heeft alle groten uit de popmuziek gefotografeerd en vaak ook op een normale manier met ze gecommuniceerd. Dat was en is zijn grootste kracht waarschijnlijk: hij is altijd zichzelf, of hij bij de bakker een broodje koopt of met Bill Wyman van The Rolling Stones een praatje maakt over een Iron Box die hij – Bill dus – voor 12 gulden op de kop heeft getikt, zich verbazend over de prettig geprijsde aankoop. 

Het werd hoog tijd dat er een boek zou verschijnen van het rijke oeuvre van Paul Bergen. Bergen staat bekend als één van Nederlands beste muziekfotografen, die hoofdzakelijk werkt(e) in opdracht van kranten en tijdschriften zoals het AD en OOR. Door de jaren heen publiceerde hij duizenden foto’s, waar altijd elementen als beweging en intense emoties in te herkennen zijn. 

Na diverse exposities is er dan nu zijn eerste koffietafelboek: Nineties Spirit, Music Caught On Camera. Het internationale boek is uitgegeven door de prestigieuze Duitse uitgever teNeues en de tekst is in het Engels. Popprofessor Leo Blokhuis schreef het voorwoord. Het is in Pijnacker-Nootdorp te koop en daarnaast op heel veel plekken in de wereld. Er zijn 4.000 exemplaren gedrukt. Het is ook heel mooi om te vermelden dat de Pijnackerse broers Jeroen en Freddy van der Meijden de opmaak van het boek hebben verzorgd, uiteraard in samenspraak met Paul en de uitgever die ‘de Pijnackernaren’ de vrije hand gaf. 

Historische beelden
Van jongs af aan was Paul Bergen al geïnteresseerd in muziek en hij drumde ook enige tijd in diverse bandjes. Eind jaren ’80, begin jaren ’90 ontsteeg Paul de lokale krant Telstar waar hij een aantal jaren werkte als fotograaf en opmaakman. Paul rolde de sport- en muziekfotografie in en maakte vele vlieguren.

Paul deed ook sportfotografie voor het AD en zette in 1992 in Barcelona Ellen van Langen op de foto toen ze de 800 meter won op de Spelen. Hij reisde ook door Roemenië met een journalist ten tijde van de ondergang van dictator Ceausescu. Koos uiteindelijk voor de muziekfotografie omdat het zijn passie was en omdat het meer eist van de fotograaf. “Zo’n Ellen van Langen komt je lens in lopen, dus op zich is dat niet het moeilijkste.”

Hij werkte tot 2004 hoofdzakelijk nog analoog – een digitale camera had in de begintijd maar een vermogen van 512 mb - en was de turbulente rock en grunge wereld aan het ontdekken met zijn camera. Ook had hij interesse in pop, soul en jazz. Het leverde vele rauwe, energieke en persoonlijke beelden op. 

“In die tijd was het voor fotografen veel gemakkelijker om contact te maken met artiesten en het was toegestaan om hele concerten vast te leggen”, aldus Bergen. Hierdoor zijn er unieke concertbeelden te vinden in het boek, zoals het ‘sok-incident’ met de naakte mannen van The Red Hot Chili Peppers in de Effenaar. Of het kortstondige contact met Nirvana, die vlak voor hun grote ongewenste doorbraak van Nevermind in 1991 zich uitleefden in kleine uitverkochte Europese clubs. Het zijn nu historische beelden. 

Naast levendige concertfoto’s toont Bergen ook de beleving van het publiek tijdens vele festivals. “Het was de tijd van crowdsurfen, van mannen met lange haren die modder gooiden en bier zopen. Het kon er behoorlijk ruig aan toe gaan, maar het was ook fantastisch om te zien hoe uitbundig het publiek was”, aldus de fotograaf. 

Hotelkamers
Voor de portretten was en is een hele andere werkwijze vereist: Paul Bergen ging regelmatig op pad met collega-journalisten David Kleijwegt en Ruud Meijer om interviews te doen met artiesten. In het boek omlijsten de journalisten sommige foto’s met anekdotes en achtergrondinformatie.

Bergen: “Meestal had ik maar tien minuten de tijd in of nabij een hotelkamer. Ik moest snel schakelen, creatief zijn en goed contact maken met de muzikanten. Ondanks de tijdsdruk leverde dat vaak prima beeldmateriaal op en beleefde ik er veel lol aan.” 

Goede ‘snap shots’
Vaak moest Paul Bergen ook geduldig zijn en het juiste moment afdwingen. Hij wachtte soms uren tot de artiest een paar minuten tijd voor hem had. Soms volgde hij sommige muzikanten op gepaste afstand op de voet en creëerde zelf het juiste moment, zoals bij Joe Cocker die heel even stilstond voordat hij de taxi instapte. “Een goede snap shot kun je soms schieten in twee minuten tijd. Het gaat om de juiste timing. En ik moet thuiskomen met de beste foto. Voor minder doe ik het niet.”

Zoals Paul Bergen op het terras van Grand Café 1837 alle tijd heeft en neemt, zo heeft hij ook altijd zijn vak beleefd en uitgeoefend. “Bij een foto staat wel de naam van de fotograaf vermeld maar er staat nooit bij of hij/zij er een halve minuut voor nodig had of twintig uur. Nooit ben ik ergens eerder weggegaan, omdat ik geen tijd of geen zin meer had. Tijd is nooit een factor geweest. Ik moest en zou die foto maken die ik in mijn hoofd had. Lang niet altijd lukte het, maar dan had ik er wel alles aan gedaan. Genieten doe je van die keren en die foto’s dat het wel gelukt is.”

Paul Bergen was ook een begenadigd voetballer die in 2000 bij Oliveo werd verkozen in het Team van de Eeuw. Hij was linksbuiten, maar als fotograaf ziet muziek- én voetbalkenner Erik Bevaart Paul meer als een spits die altijd op de goede plek staat om te scoren. Hij is ook geen fotograaf die met de meute meegaat. Hij kiest zijn eigen plek en dat hij daar dan in zijn eentje staat, maakt het alleen maar makkelijker. 

De man die tegenwoordig op Ypenburg/De Bras woont, heeft een heel groot archief met duizenden foto’s. Op het bureaublad van zijn PC stonden al jaren een paar mappen waarin hij bijzondere foto’s opsloeg vanuit het idee: ooit maak ik een boek met de meest bijzondere foto’s. Zijn archief is ook deels zijn pensioenvoorziening. Zodra kranten/bladen zijn foto’s gebruiken dan rinkelt er weer even een kassaatje. Paul is overigens zeker nog niet met pensioen al zijn de jaren al lang niet meer zo intensief als ooit, toen hij overal ter wereld bij nacht en ontij op jacht was naar de ideale plaat. 

Teleurstellingen waren er om te verwerken. Ze waren ooit al vele uren onderweg om in Berlijn Sinéad O’Connor te ontmoeten, toen ze onderweg bericht kregen dat het niet doorging en de artieste niet kwam. Nog ergens spijt van? Paul moet even nadenken. Niet echt. Misschien die keer dat Lou Reed misschien in Parijs zou zijn, maar dat hij toch afzag van de reis daar naar toe. Er kwam later geen nieuwe kans, maar in grote lijn is het allemaal gegaan zoals het moest gaan. Met ups en downs, met prachtige verhalen die uren kunnen duren en vooral met schitterende, bijzondere en soms unieke foto’s van de allergrootste artiesten wereldwijd. 

Zaterdag signeren bij Van Atten
Paul Bergen is zaterdag van 15.00 tot 17.00 uur bij Boekhandel Van Atten aan het Emmapark in Pijnacker om ‘sterke verhalen’ te vertellen over zijn belevenissen en zijn boek en om het te signeren.

4-4-1993 Duitsland, Dortmund
Bruce Springsteen. Foto: Paul Bergen
18-2-1988 Eindhoven, De Effenaar Red Hot Chili Peppers. Lead singer Anthony Kiedis. Foto: Paul Bergen
23-7-1994 Scheveningen, Nederland. De Amerikaanse rock- en punkzanger Iggy Pop treedt op tijdens Beachrock. Foto: Paul Bergen
14-2-1992 Amsterdam Pearl Jam. Foto: Paul Bergen
4-7-1997 Belgie, Rock Torhout festival David Bowie. Foto: Paul Bergen
1-3-1993 Amsterdam Aerosmith. Mike Perry (guitar) and leadsinger Steven Tyler(r). Foto: Paul Bergen
06-02-1995 Brussel Portret van jazzmuzikant Toots Thielemans. Foto: Paul Bergen
12-11-1991 Frankfurt Nirvana. Left to right Dave Grohl (drums), Kurt Cobain (vocals/guitar) and Krist Novoselic (bass). Grunge from Seattle. Foto: Paul Bergen
3-8-1993 Nijmegen, Goffertpark U2, Zooropa Tour. Foto: Paul Bergen
1-9-1994 Hilversum Joe Cocker. Foto: Paul Bergen
3-11-1995 Amsterdam, Nederland. Portret van de Amerikaanse rapper, acteur en platenproducer Coolio (Artis Ivey). Foto: Paul Bergen
12-11-1991 Frankfurt, Duitsland. De Amerikaanse rockband Nirvana. Foto: Paul Bergen
Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant