Vogels tellen

Op nieuwjaarsdag deden mijn man en ik een telling voor LiveAtlas: een tamelijk nieuw project van SOVON om de actuele verspreiding van vogels in Nederland in kaart te brengen.

We vertrokken te voet vanuit huis en maakten een wandeling via de Hoogseweg naar de Zijdeweg en langs de N470 weer terug door Klapwijk. Onderweg noteerden we elke vogel die we tegenkwamen met de mobiele telefoon in de app Avimap. Dat was een tamelijk intensieve bezigheid, dus veel kilometers hebben we niet gelopen. We hebben wel veel vogels gezien: 47 soorten en naar schatting 547 individuen. Hoewel we nogal stiefmoederlijk omgaan met het landschap en de wilde planten en dieren die daarin leven, zijn er nog steeds veel vogels te zien in de omgeving van Pijnacker.

Tijdens de telling moest ik denken aan de kunstenaar Jacques Gregoires. In 2017 leverde hij een bijdrage aan de kunstrubriek ‘Kleurrijk Palet’, die ik toen verzorgde voor het tijdschrift Natura. Jacques wandelde van de Noordzee naar de Bosporus. Onderweg bestudeerde hij de invloed van de geologie op het biotoop en de verspreiding van vogels. Elke dag dat hij liep legde hij het landschap vast in een aquarel. Wat hem opviel: “Nederland is een land met een enorme diversiteit aan landschapsvormen, een echte rivierdelta. Wanneer je de grens met Duitsland over gaat neemt de diversiteit en het aantal vogels enorm af.”

Vaak zie je de rijkdom die je ten deel valt niet. Het lijkt vanzelfsprekend, tot het verdwijnt. Als beginnend vogelaar dacht ik dat de samenstelling van de vogelbevolking nauwelijks veranderde, maar dat bleek een illusie. Uit vogeltellingen blijkt een enorme dynamiek. Eind vorig jaar publiceerde SOVON het boek ‘Verschenen of verdwenen’, waarin de ontwikkelingen in onze vogelbevolking in de afgelopen eeuw wordt beschreven. In de afgelopen veertig jaar hebben mijn man en ik een bijdrage geleverd aan meerdere vogeltelprojecten in verschillende gebieden. Veel veranderingen hebben we met eigen ogen gezien. In de periode van 2005 tot en met 2021 inventariseerden we enkele malen de broedvogels in het deel van Klapwijk dat binnen de singels ligt. Uit deze tellingen blijkt dat een aantal karakteristieke stadsvogels als huismus en merel sterk zijn afgenomen. De spreeuw is zelfs verdwenen als broedvogel in het deel van de wijk dat wij hebben geteld! Op de website van Natuur- en Milieubescherming Pijnacker (nmpijnacker.nl/vereniging) is het verenigingsblad de Verderkijker te vinden (nieuwste versie), met daarin een verslag van onze broedvogel tellingen in Klapwijk.

Caroline