De burgemeester onthult het straatnaambordje dat de naam van Koert Bolle draagt.
De burgemeester onthult het straatnaambordje dat de naam van Koert Bolle draagt.

Verzetsheld dokter Koert Bolle krijgt na bijna tachtig jaar een eigen pad

Actueel 1.290 keer gelezen

Het was de laatste officiële handeling van burgemeester Francisca Ravestein: de onthulling van een straatnaambordje dat de naam draagt van dokter Koert Bolle die als arts in de Stationsstraat in Pijnacker gedurende de Tweede Wereldoorlog belangrijk en gevaarlijk verzetswerk verrichtte. De arts hielp geheim agenten die vanuit Engeland kwamen aanvaren of hier werden gedropt. Zo werd Pijnacker onderdeel van het zogenoemde Englandspiel.

Vrijdagmorgen was de onthulling van het straatnaambord in het Emmapark. Het wandelpad dat loopt van de Emmastraat langs de Emmahof richting de Parallelweg en het station draagt nu de naam van Koert Bolle. Een toepasselijke plek in de nabijheid van het oorlogsmonument in het Emmapark. Twee zoons van de arts, Arthur en Boudewijn, en nog enkele jongere familieleden waren aanwezig bij de onthulling. Zoon Boudewijn (82) hield na de burgemeester ook een korte toespraak waarin hij niet alleen de burgemeester en de gemeente bedankte, maar ook Erik Bevaart van de Stichting Cultuur Support Pijnacker-Nootdorp die in 2021 onderzoek is gaan verrichten naar het verhaal van dokter Bolle en daarbij ook contact heeft gehad met het NIOD, het Nederlands Instituut voor Oorlogs Documentatie. Deels loopt het onderzoek van Bevaart ook nog. Hij hoopt snel weer terecht te kunnen bij het NIOD.

De toenmalige Pijnackerse huisarts Koert Bolle vestigde zich vlak voor de oorlog met zijn echtgenote Ada van Regteren Altena in Pijnacker met hun twee kinderen, dochter Inga en zoon Boudewijn. Bolle nam een huisartspraktijk over aan de Stationsstraat 29 in Pijnacker. Dokter Koert Bolle had goede connecties met onder meer met Gijs de Jong en Rinke Heukels. Zij werkten bij de gemeente Pijnacker en waren bereid nieuw professionele persoonsbewijzen aan te maken.

De Duitsers hadden als gevolg van verraad en/of onkunde aan Engels/Nederlandse zijde of zelfs als gevolg van opzet van de Britten het ‘Englandspiel’ al snel door. Ze wisten de ‘geheime codes’ van de Engelse agenten te kraken en speelden vervolgens het spel mee. In Engeland waren ze er van overtuigd, dat ze contact hadden met hun eigen agenten maar in werkelijkheid waren het de Duitsers die op deze manier heel veel Engels oorlogsmaterieel in handen kregen.

Ze waren tegelijk in staat de geheim agenten snel te ontmaskeren en in te rekenen. Ze zijn bijna allemaal snel gearresteerd en de meeste agenten hebben de oorlog niet overleefd. De Duitsers zullen het opvallend hebben gevonden, dat er naar verhouding ‘veel’ agenten afkomstig waren uit ‘het kleine dorpje Pijnacker’. Rinke Heukels en Gijs de Jong hebben minimaal twee ‘Pijnackerse persoonsbewijzen’ aangemaakt. De eerste was voor verzetsman Jan Emmer die per boot naar Engeland was ontkomen. Dokter Koert Bolle had het bootje helpen financieren en zag Jan Emmer na een paar maanden weer opduiken in Pijnacker. 

Emmer was op 12 maart 1942 door niemand minder dan de latere Soldaat van Oranje, Erik Hazelhoff Roelfzema, vanuit Engeland naar het strand van Katwijk gevaren. Bij dokter Bolle kreeg Jan Emmer een goed persoonsbewijs. Het was allemaal kantje boord in huize Bolle. De tweede dienstbode vond namelijk op het bed waar Jan Emmer had geslapen ‘s morgens onder het kussen een revolver.

Het meisje schrok zich een ongeluk maar werd door de eerste dienstbode heel stevig beetgegrepen en kreeg te horen dat ze tegen helemaal niemand mocht vertellen wat ze gezien had omdat ze het anders met de dood zou moeten bekopen. Ze hield haar mond, ook tegen haar ‘vrijer’ die achteraf een WA-man bleek te zijn.

De WA was de zogenoemde Weerbaarheids Afdeling van de NSB, de Nationaal Socialistische Beweging die samenwerkte met de Duitse bezetter. De Duitsers kwamen ‘Pijnacker’ en dokter Koert Bolle en zijn vrouw op het spoor. Die hadden dat net op tijd in de gaten en doken onder in Amsterdam. Rinke Heukels en Gijs de Jong liepen ook gevaar en ontsnapte naar Friesland respectievelijk Brabant. De Duitsers wisten het echtpaar Bolle toch te vinden. Ze werden gearresteerd en ter dood veroordeeld. Die veroordeling werd omgezet in tewerkstelling in Duitsland en uiteindelijk heeft het echtpaar Bolle de oorlog weten te overleven, evenals Rinke Heukels en Gijs de Jong. Op 23 juni 1945 maakte het echtpaar Bolle een feestelijke rentree in Pijnacker mee. Vanaf de Klapwijkseweg volgde een feestelijke intocht en een receptie in het CJMV-gebouw.


Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant