Afbeelding

Huisarts Emmy Gransjean over het coronavirus

Actueel 9.410 keer gelezen

Het gezondheidssysteem is in Nederland zo georganiseerd dat je met je klachten doorgaans als eerste naar je eigen huisarts stapt. Dat systeem is best uniek in de wereld. Het gevolg is dat juist de huisartsen bij de aanpak van het Corona-virus een cruciale rol spelen. Het systeem van plaatsnemen in de wachtkamer en even een boekje lezen tot je wordt opgeroepen door de betreffende arts werkt bij Corona niet. Nou ja het werkt wel: averechts. 

Het gevolg van de recente maatregelen is dat de huisartsen hun werk totaal anders moesten gaan organiseren. Mede namens haar collega’s beantwoordt Emmy Gransjean een aantal vragen. Zij heeft met echtgenoot Sander en collega Monique Melchels een huisartsenpraktijk met 4.000 patiënten aan het Emmapark in Pijnacker-Centrum. Dat is de vroegere praktijk van het echtpaar Van der Werff.

Ik heb begrepen dat de huisartsen van Pijnacker-Nootdorp met elkaar samenwerken om allerlei zaken rond Corona af te stemmen. Hoe verloopt die samenwerking precies? 
Wij werken als huisartsen van Pijnacker en Nootdorp altijd al samen, zeker in dit soort omstandigheden. Omdat het een vrij grote groep huisartsen betreft, hebben we nu een splitsing aangebracht tussen de kern Pijnacker en de kern Nootdorp. In beide kernen is een crisiscoördinator aangewezen. Die heeft dagelijks contact met de verschillende praktijken over ziekte-uitval van al het personeel en voorraden van persoonlijke beschermingsmaatregelen zoals mondkapjes. De crisiscoördinator staat weer in contact met de regionale samenwerkingsverbanden, huisartsenposten en het Reiner de Graaf Gasthuis in Delft.

Daarnaast zullen per 17/3/2020 17.00 uur zogenoemde regionale coronacentra geopend worden. Hier worden alle verdachte gevallen centraal door dienstdoende huisartsen gezien zodat niet elke praktijk op zich risico loopt en voor voldoende beschermingsmaatregelen moet zorgen maar dat dit meer gecentreerd georganiseerd wordt. Wie hier gezien moet worden is ter beoordeling aan de eigen huisarts. De patiënten kunnen dus gewoon hun eigen huisartsen blijven bellen met klachten maar indien beoordeling gewenst is wordt de patiënt dus verwezen naar een regionaal centrum. Waar dat is en hoe dat werkt wordt aan de betreffende patiënt uitgelegd. In de avonden en weekend loopt dit via de huisartsenpost.

Ik neem aan dat heel veel via de GGD gaat en vanuit het RIVM. Hoe zorg je er voor dat je landelijk en regionaal op één lijn zit maar dat je toch lokaal en als praktijk je eigen accenten kunt leggen? 
De coördinatie ligt landelijk inderdaad in handen van het RIVM en de GGD. De GGD regelt het testen van verdachte gevallen. Onze beroepsgroep, het Nederlands Huisartsen Genootschap, speelt ook een belangrijke rol. Zij vertalen de boodschap van het RIVM en de GGD naar begrijpelijke tekst en uitleg voor de patiënt – te vinden op www.thuisarts.nl - en naar praktische richtlijnen voor ons als huisartsen. Dagelijks krijgen we updates en tips en trucs hoe we de zorg in de praktijk zo goed mogelijk kunnen regelen. Daarnaast is er dus iedere dag contact tussen de praktijken en de regionale samenwerkingspartners. Samen geven we zo vorm aan de uitvoering en toepassing van alle richtlijnen en adviezen.

Wat zijn nou voor de huisartsen en voor hun patiënten de belangrijkste zaken, preventief en qua aanpak, zodra er zich mogelijk besmettingsverschijnselen voordoen? 
Het allerbelangrijkste advies is uiteraard: houd afstand tot elkaar. Ga niet naar buiten wanneer je klachten hebt van de luchtwegen zoals hoesten of niezen of bij koorts. Pas de hygiënevoorschriften zoals het handen wassen veel en goed toe. Als iedereen zich hier aan houdt, kunnen we de uitbraak echt nog beperkt houden, maar dat lukt alleen als iedereen zich hier honderd procent voor inzet. Bel met je huisarts voor overleg als je de klachten niet vertrouwt en je er met de adviezen en informatie op thuisarts.nl niet uit komt. Ga niet zomaar langs, zonder contact van te voren. Je kunt dan namelijk de hele huisartsenpraktijk en daarmee de zorg voor duizenden patiënten in gevaar brengen. De meeste patiënten begrijpen dat heel goed, maar toch kwam vorige week nog steeds een enkeling hoestend en proestend de praktijk binnen komt lopen. Wij voeren nu een deurbeleid: patiënten moeten aanbellen en alleen diegenen met een afspraak mogen naar binnen. Alle andere patiënten wordt vriendelijk doch dringend verzocht ons te bellen voor overleg en het uitvragen van klachten aan de telefoon.

Is het voor jullie lastig om de gewone huisartszorg te kunnen blijven verlenen? Vraagt Corona veel extra zorg en aandacht? En hoe zorgt u er als arts en zorgverlener voor dat u de kans op besmetting voor uzelf zo klein mogelijk maakt? 
De zorg is uiteraard meer belast dan normaal. Door goed telefonisch uitvragen van klachten en het gebruik van moderne middelen zoals het voeren van e-consulten (een soort mailconversaties met je huisarts) en videobellen proberen we elke klacht aandacht te geven. Voor een aantal zaken ligt de praktijk inderdaad wat meer stil. Denk aan controles van chronische aandoeningen, indien zich geen bijzonderheden voordoen en bijvoorbeeld de bloeduitslagen keurig zijn zullen we meer telefonisch afhandelen. We zullen toch keuzes moeten maken, maar ook waarborgen dat de dagelijkse praktijk zo veel mogelijk door kan draaien. Zeker als dit langer dan een paar weken gaat duren, zullen toch ook de minder urgente zaken aandacht moeten krijgen. Elke zorg van de patiënt verdient aandacht.

Hoe reageren patiënten: hebben ze de neiging om voor bepaalde klachten toch maar even niet naar de dokter te gaan?
Ik heb het idee dat patiënten inderdaad andere afwegingen maken maar het is nog te kort gaande om er echt iets over te zeggen. Het risico bakenen wij dus af door het telefonisch bevragen van luchtwegklachten en eerder genoemd deurbeleid, zodat wij precies weten wie er in de wachtkamer zit en waarom, zodat ook medepatiënten zo weinig mogelijk risico lopen. Daarnaast worden de praktijkruimten en allerhande instrumenten en gebruiksvoorwerpen veel vaker schoongemaakt dan normaal.

Kunt u zich als arts vinden in de sterk aangescherpte maatregelen door de landelijke overheid? En is dit voldoende of zitten er nog meer zaken aan te komen?
Dat is een lastige vraag omdat ik natuurlijk niet over alle informatie beschikt die gebruikt is om deze afweging te maken. Persoonlijk ben ik wel heel blij dat duidelijk benoemd is, dat het besluit om bijvoorbeeld scholen te sluiten niet voortkomt uit een andere medisch inzicht dan toen ze nog open waren, maar dat dit een afweging is die te maken heeft met capaciteits- en organisatorische problemen. Ik vermoed en hoop dat het voorlopig even hierbij blijft. Het zal minimaal twee weken duren voor je kunt vaststellen of dit voldoende is. Dat heeft te maken met de zogenoemde incubatietijd, de tijd tussen het oplopen van het virus en de eerste symptomen. Iedereen die tot zondag 18.00 uur besmet is geraakt, dus voordat de nieuwe maatregelen ingingen, kan de komende twee weken klachten gaan vertonen. Pas daarna gaan we dan de gehoopte afname zien als gevolg van de isolementen.

Het viel me dit weekend op dat heel veel Nederlanders nog steeds nonchalant en wat lacherig deden over de toestand. Hebben we er met z’n allen niet te lang te makkelijk over gedacht? En misschien is het nog wel het geval. Iemand die in Singapore was geweest en eind vorige week terugkwam in Nederland zei: het gaat er hier allemaal erg losjes aan toe. In Singapore is men voortdurend bezig om van iedereen de temperatuur op te meten omdat verhoging/koorts al een teken zou kunnen zijn. Worden de mogelijkheden om mensen te testen wel voldoende benut
Ik vind dat de maatregelen op de juiste momenten met de juiste intensiteit genomen zijn. Je kunt de situaties tussen landen onderling heel moeilijk vergelijken omdat de zorgsystemen zo anders zijn. Vergeet niet dat wij een hele sterke en goede eerstelijns gezondheidszorg hebben die al heel vroeg doordrongen was van de ernst van de situatie en direct alle patiënten op risico is gaan selecteren. Patiënten komen in principe niet met andere zorgverleners in aanraking, voordat ze de huisarts gezien of gesproken hebben. Dat is een totaal andere situatie dan in veel andere landen waar het ziekenhuis en de spoedeisende hulp de eerste ingang is waardoor direct heel veel mensen risico lopen.

Heeft u een bepaald advies aan ouders die nu met hun kinderen/scholieren thuis zitten? Kunnen ze wel gewoon naar het speeltuintje in de wijk of zitten daar ook risico’s aan?
Ja zeker, buiten zijn is goed voor je, zelfs met koorts. Als je gepaste afstand houdt van elkaar en goede hygiëne-adviezen aanhoudt is buiten spelen geen enkel probleem. Zoek elkaar verder niet op, vermijd drukke plaatsen en kom niet bij elkaar thuis.

Iedereen hoopt maar dat het over een week of drie over is, maar bent u het met mij eens dat dit een optimistische verwachting is en dat we er rekening mee moeten houden dat het veel langer gaat duren voordat de besmetting is ingedamd? 
Hierbij verwijs ik naar mijn eerdere opmerking dat we dat op z’n vroegst pas over twee weken weten.

Heeft u verder nog iets op te merken. Een goede raad? Een tip?
Houd de nieuwsberichten goed in de gaten en houd je écht aan de gegeven adviezen. Lees eerst de informatie op www.thuisarts.nl als je vragen hebt en bel indien dan nog nodig je huisarts voor advies. En verder: zorg goed voor elkaar. Kijk een beetje naar elkaar om en vraag je af wat je nog wél kunt doen in plaats van wat allemaal niet kan. Iemand bellen is geen enkel risico en kan wel ervoor zorgen dat de dag van een eenzame persoon net wat prettiger verloopt. Een boodschap doen, naar de apotheek gaan of een maaltijd verzorgen voor iemand die dit goed kan gebruiken kan goud waard zijn. (SO)

Mede namens haar collega’s beantwoordt Emmy Gransjean een aantal vragen.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant