Het Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur van Avalex krijgen de financiën maar niet ‘In Control’.
Het Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur van Avalex krijgen de financiën maar niet ‘In Control’.

Wat heeft Avalex te verbergen?

Actueel 205 keer gelezen

Delft - In de gedeeltelijk openbare vergadering van het Algemeen Bestuur van afvalverwerker Avalex is vorige week donderdag 13 december een toneelprestatie van formaat geleverd. De rode cijfers werden met een optimisme gepresenteerd alsof het bedrijf alle problemen voorbij is.

De stoelendans van de bestuurders deed clownesk aan en het aanblijven van de ‘te dure’ directeur Lincklaen Arriëns werd uitgelegd als “gedegen bemensing”. Toekomst is er niet voor het huidige Avalex. Het wordt of een overheids-NV of de diensten worden aangeboden aan commerciële partijen.

Het lot van ruim 160 medewerkers ligt in de handen van de bestuurders die hebben zitten slapen toen het bedrijf financiële averij opliep en nu de realiteitszin kwijt lijken te zijn inzake het onderkennen van de problemen en de daarbij behorende consequenties.

Insiders zeggen: het openen van de beerput via een officiële hoorzitting waar iedereen onder ede zijn of haar verhaal moet doen, is de enige manier om de waarheid boven water te krijgen. De vraag is: wat hadden en hebben de bestuurders te verbergen terwijl ze intussen hun handen wassen in onschuld en de ellende in de doofpot lijken te willen houden?

Met verbazing heeft de uitgenodigde pers het schouwspel van het Algemeen Bestuur van Avalex afgelopen donderdag aanschouwd. Voorafgaand aan de openbare vergadering had de eigenlijke vergadering blijkbaar al plaatsgevonden. In het openbaar gedeelte werd de inhoud pro forma, maar inhoudsloos overgedaan.

Te beginnen met de overdracht van de voorzittershamer door Raimond de Prez (Lid DB gemeente Delft) aan Lucas Vokurka (Lid AB gemeente Delft en tevens wethouder Financiën). Dit gebeurde in opdracht van het college van BenW van Delft. Die vonden het verstandiger dat de meer financieel onderlegde wethouder Vokurka voorzitter werd van het DB.

De Prez kreeg een plekje in het Algemeen Bestuur: een soort stoelendansje dus. Achteraf waren geen van beiden bereid om te beantwoorden waarom het college van Delft dit nu zo verstandig vond.

Oud-directeur Peter Floor heeft in de zomer van 2012 tegen de onderzoekers van Deloitte verklaard dat de DB-leden De Prez (ex-voorzitter en wethouder Delft), Jense (secretaris en wethouder Rijswijk) en Van Dijk (penningmeester en wethouder Wassenaar) instemden met een creatieve variant boekhouden, om de tekorten weg te werken. Deze variant is pas op het allerlaatste moment afgeblazen. De verwachting is dan ook dat ook secretaris Jense zich in het DB gaat laten vervangen door AB-lid Matenman (wethouder Financiën Rijswijk).

Verantwoordelijk
Niemand van het bestuur, het management of de directie heeft zelf zijn verantwoordelijkheid genomen toen van de zomer uit het uitgelekte geheime rapport bleek, dat ze allemaal bedot of massaal in slaap gevallen waren. Het blijft gissen wie nu verantwoordelijk is in een constructie van geheime notulen, besloten vergaderingen, ingewikkelde afkortingen en bijbehorende verantwoordelijkheden die de begripsvorming nodeloos ingewikkeld maken.

DB-lid Nico Oudhof (ex-wethouder Pijnacker-Nootdorp) werd terugtrokken door zijn eigen gemeenteraad en vervangen door de Pijnackerse wethouder Financiën Peter van Haagen, die naar verluidt nu penningmeester wordt door het opstappen van Mark van Dijk van de gemeente Wassenaar. Van Dijk zelf wordt waarschijnlijk vervangen door opvolger Fred Sanders (wethouder Wassenaar). De Prez is dus teruggezet naar het AB. Wethouder Ronald Vuijk van gemeente Midden-Delfland werd in dezelfde vergadering vervangen door Jan-Jaap van Staalduinen omdat Vuijk een plekje in de Tweede Kamer heeft bemachtigd. Nogmaals: een ware stoelendans dus!

Cijfers derde kwartaal
De cijfers over het derde kwartaal zijn net binnen en men bleek blij met deze cijfers. Het tekort tot en met het derde kwartaal is 1.855.000 euro en wordt voor het gehele jaar 2012 geschat op 2.580.000 euro. “Dat is een meevaller van 21.000 euro, daarmee komen wij dichtbij de gewenste begroting”, is de zonnige boodschap. Zwart worden de cijfers niet van deze positieve uitleg, maar het DB houdt de moed erin.

Heel bijzonder in de cijfers is dat de overschrijding op de inhuur van extern personeel gecompenseerd wordt door een besparing op gewone personeelskosten. Dit zou zo uitgelegd kunnen worden dat vuilnismannen het onderspit moeten delven voor knappe tijdelijke koppen die hun geld schijnbaar nergens aan het terugverdienen zijn.

Out of Control
Het meest opmerkelijke staatje kosten is wel de tabel waarin vermeld staat welk geld er nodig is om ‘In Control’ te komen. De kosten voor het opstellen van de jaarrekening 2011, opgemaakt door Van Berkel, vallen 74.000 euro hoger uit dan verwacht. Er mag toch verwacht worden dat voor het opmaken van een jaarrekening een vast bedrag geoffreerd is, voordat je dit bedrijf aan het rekenen laat slaan.

De interim directeur Lincklaen Arriëns, volkomen overgekwalificeerd voor een dergelijk bedrijf, weet het bestuur ervan te overtuigen dat hij ruim drie ton per jaar waard is, terwijl de begroting uitging van 190.000 euro. Een interim-directeur moet orde op zaken maar zelfs zijn eigen salarisbudget wordt ernstig overschreden.

Het bestuur heeft wel bevestigd inmiddels in gesprek te zijn met de niet uit de afvalbranche komende directeur over het herzien van zijn uurtarief. Of dit ook geldt voor de financiële teamleider ad interim die ook niet genoeg heeft aan de begrote 80.000 euro per jaar, maar een ton nodig heeft om de Excelsheets te vullen, is niet bekend. Maar over een bezuinigingspakket is nog steeds geen duidelijkheid, ook dat moet nog steeds nader uitgewerkt worden.

Rapport Bossert
Waar iedereen van de pers voor gekomen was - uitgebreid van gedachten wisselen over het spraakmakende rapport van prof. dr. Bossert - gebeurde niet. Het rapport werd officieel door het Dagelijks Bestuur aangeboden aan het Algemeen Bestuur dat direct het Dagelijks Bestuur de opdracht gaf de twee aanbevolen scenario’s uit te werken. Geen debat over de inhoud dus, althans niet in het openbaar. Deze bespreking had vooraf plaatsgevonden, toen de pers nog in het zijkamertje gezet werd met warme chocomel wachtend op nieuws en informatie wat maar niet kwam.

Het oordeel over de manier waarop het bedrijf nu geleid wordt, is vernietigend. De gemeenschappelijke regeling, waarbij het bedrijf wordt bestuurd door wethouders en raadsleden van de zes deelnemende gemeenten, is een te groot risico voor de toekomst, aldus het rapport.

Verdoezelen
Welingelichte kringen zeggen dat het schort aan goede informatie, zodat de altijd drukke bestuurder die nu eenmaal nog meer portefeuilles beheert niet goed weet wat er exact speelt in het bedrijf. Er zou worden gegoocheld met de op zich juiste cijfers uit de administratieve systemen.

De lokale Pijnackerse partij Eerlijk Alternatief refereerde hier ook al aan toen fractievoorzitter Hanneke van de Gevel voor het project Afval Loont van Ryck met een tegenbegroting kwam die minder florissant was dan de begroting van Avalex zelf. Naar verluidt sloeg Van de Gevel de spijker op de kop en zou het een systematiek kunnen zijn die wordt toegepast voor alle cijfers van Avalex die naar buiten komen.

De uitleg van de pers
Avalex is nog steeds niet in control. De accountant gaf pas halverwege 2012 goedkeuring aan de cijfers van 2010. Het gedonder begon in 2010 – of al eerder? - toen bleek dat het bedrijf ineens flinke verliezen ging maken in plaats van de rooskleurige winsten (?) van 2008 en 2009. De suggestie dat iemand geknoeid heeft met de cijfers om de boel mooier te maken dan het was, zijn niet weggenomen door het, niet meer zo geheime, forensisch rapport van deze zomer.

Controller Nieuwenhuizen is destijds dan wel ontslagen door oud-directeur Peter Floor, maar hij is wel gehoord door Deloitte. Helaas moest zijn cruciale input weer uit het rapport want hij wilde niet meer meewerken. Floor verzuchtte zelf in het rapport meerdere malen dat het toch jammer was dat Nieuwenhuizen er niet meer was om de voor hem moeilijke vragen te beantwoorden.

De enige manier om iedereen, inclusief het bestuur, wel aan het praten te krijgen, en de onderste steen dus boven, lijkt een hoorzitting, maar vooralsnog hebben de zes gemeenteraden niet doorgepakt op de onontkoombare feiten. En die zijn dat het bedrijf nog steeds geen efficiencyverbetering heeft laten zien, nog steeds werkt met veel te duur extern personeel dat veelal al jaren voor Avalex werkt, de geldkraan niet dicht is waar het gaat om kosten en investeringen, het bedrijf geen kritiek duldt op het managen van een relatief eenvoudige bedrijfsvoering.

Riant salaris
Dat de burger en de vuilnisman echt niet snappen dat een directeur, niet afkomstig uit de afvalbranche, van een low-management bedrijf als Avalex meer dan drie ton moet verdienen per jaar wil maar niet beklijven bij de bestuurders.

“Wij vinden het niet kies om over de arbeidsvoorwaarden van een persoon te praten en vinden dat wij bezig zij met gedegen bemensing”, wordt maar weer eens geroepen. Inmiddels is bevestigd dat het Dagelijks Bestuur om de tafel zit met Lincklaen Arriëns om over zijn arbeidsvoorwaarden te praten. Zijn contract loopt af per 31 december 2012, maar totdat de scenario’s zijn uitgewerkt blijft de interim-directeur zeker aan.

Vuinisman
Wat levert dit op voor de vuilnisman achter de wagen? Geen snars, behalve onzekerheid over zijn baan. Afwachten wordt het, terwijl de stoelendans van bestuurders voortduurt waarbij de schijn wordt gewekt dat de destijds in slaap gevallen bestuurders niet meer afgerekend kunnen worden op hun veel te late reageren op het ontslag van controller Nieuwenhuizen en de financiële vrije val waar Avalex toen in terecht kwam. Ondertussen gaat de ontmanteling van het bedrijf rustig voort.

Overheids NV
Voor het personeel zou het scenario van prof. dr. Bossert, de‘Overheids NV’, de volgende voordelen kunnen hebben. De medewerkers gaan over in NV. Het eigendom van de NV komt in handen van de gemeente. Dit is prettig voor de medewerkers want dan blijven hun pensioenrechten gelden. De NV wordt bestuurd door een commercieel management dat verstand heeft van de afvalwereld. En in de Raad van Commissarissen komen mensen uit het veld. Daarmee wordt de beleidsambtenaar van de gemeente weer vrijgemaakt om zijn eigen mening te geven, los van de koppeling met een wethouder. Tevens is het behalen van milieudoelstellingen natuurlijk altijd veel beter te doen in eigen beheer dan dat het overgelaten moet worden aan meerdere marktpartijen zoals bij het scenario van outsourcing.

Outsourcing
De oplossing van Bossert van het aanbieden van de diensten aan commerciële afvalinzamelaars lijkt op papier een goede manier om de zaak vlot te trekken, maar naar verluidt is er geen enkele inzamelaar geïnteresseerd in het personeel, maar enkel in de contracten om het vuilnis op te gaan halen in de zes gemeenten.

Mosterd na de maaltijd
Twee jaar geleden is er ook al een rapport opgemaakt wat er moest gebeuren met Avalex, door Berenschot. Ook in dat rapport stond al dat het risico van doorgaan met een organisatiestructuur middels een gemeenschappelijke regeling te groot is. Dit is de lering die getrokken kon worden uit 2008 en 2009 en dat is, volgens Bossert, in 2012 nog steeds zo. Maar de bestuurders pakken hun biezen niet, de gemeenteraden slaan de handen niet in elkaar om de onderste steen boven te krijgen en de vuilnisman staat straks gewoon op straat, zonder wagen, zonder baan.

Zij zien hun toekomst door het rioolputje weglopen. “Gedegen bemensing”, noemt het Dagelijks Bestuur het.

Wagenparkblunder
Destijds is op aangeven van GroenLinks in Delft ervoor gekozen om twee wagens in te zetten die op gas rijden. Er zijn twee wagens aangekocht, omgebouwd, maar naar verluidt niet conform de ARBO-wetgeving. Deze staan dus nu stil, waarschijnlijk voor een slordige 700 euro per dag. Deze CNG- wagens kunnen technisch niet verder verbeterd worden. Roteb heeft geadviseerd de wagens te verkopen en de beladingen her te gebruiken. Kosten 225.000 euro.

SAP-software
In 2009 is men overgegaan op de Rolls Royce onder de software oplossingen, SAP. Een idioot groot opgetuigde software oplossing die voornamelijk goed functioneert in een situatie waar nog geen softwaresystemen zijn, maar tot onnodig hoge extra investeringen leidt als SAP geïntegreerd moet worden in bestaande systemen. Daardoor kon de financiële administratie in 2010 en 2011 niet goed bijgehouden worden. De geldopslurpende toepassing SAP schijnt inmiddels iets beter te draaien. Maar nog steeds zijn er geen goedkeuringen gegeven op de boekhouding van deze twee jaren.

Roteb Lease
Over de overdracht medio 2009 van het wagenpark naar Roteb Lease ontstond van de zomer ook reuring. Anne Koning, destijds wethouder in Delft was toen, uit financiële overwegingen, fel tegen deze overdracht. Zij kreeg later gelijk want het leasesysteem blijkt tonnen per jaar duurder uit te komen dan vooraf gedacht en berekend. Alleen al in 2010 zijn de kosten 379.000 hoger dan begroot. Het adviesbureau dat de aanbieders moest vergelijken, United Consultancy, gaf de bedragen van de andere aanbieders niet vrij en bleek later warme banden te hebben met Roteb Lease. Dit gold ook voor directeur Floor en zijn financiële man, want zij reden in twee schitterend mooie auto’s, geleased bij Roteb Lease. Overigens was Roteb Lease niet bereikbaar voor commentaar.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant